يكي از خصوصيات امام حسين (ع) كه وي را مورد توجّه مسلمانان قرار داده بود،علم و آگاهي حضرت (ع) به حقايق بيكران قرآن كريم بود. هرگاه مسلمانان فرصتي مي يافتند به صورت حضوري يا كتبي مسائل قرآني خود را مطرح مي كردند و آن بزرگوار پاسخ مي فرمودند. در اين زمينه مطالب زيادي از امام (ع) نقل شده است كه يك نمونه از آن را تبركاً متذكّر مي شويم.

امام سجّاد (ع) مي فرمايد: «مردم بصره طي نامه اي از پدرم معناي «صَمَدْ» را سؤال كرده بودند. پدرم در پاسخ نوشت:

«وَ اَنَّ اللّه سُبْحانه قَدْ فَسَّرَ الصَّمَدَ فَقالَ: «اَللّهُ اَحَدٌ اَللّهُ الصَّمَدُ» ثم فَسَّرَهُ فَقالَ: «لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَدٌ» لَمْ يَلِدْ لَمْ يَخْرُجْ مِنْهُ شَيءٌ كثيفٌ كَالْوَلَدِ وَ سائِرُ الاَْشْيأِ الْكَثيفَةِ الّتي تَخْرُجُ مِنَ الَْمخْلُوقينَ، وَ لا شيءٌ لَطيفٌ وَ لا يَتَشَعَّبُ مِنْهُ الْبَدَواتِ كَالسِّنَةِ وَالّئَوْمِ، وَالْخَطْرَةِ وَالْهَمِّ وَالْحُزْنِ وَالْبَهْجَةِ، وَالضِّحْكِ وَالبُكأِ وَالْخَوفِ وَالرَّجأِ وَالرَّغْبَةِ وَالسّأْمَةِ، وَالْجُوعِ وَالشَّبَعِ، تَعالي اَنْ يَخْرُجَ مِنْهُ شَيْءٌ وَ اَنْ يَتَوَلَّدَ مِنْهُ شَيْءٌ كَثيفٌ اَوْ لَطيفٌ.»

وَ (لَمْ يُولَدْ): لَمْ يُتَوَلَّدْ مِنْ شَيْءٍ وَ لَمْ يَخْرُجْ مَنْ شَيْءٍ كَما تَخْرُجُ الاَْشْيأُ الْكَثيفَةُ مِنْ عَناصِرِها، كَالشَّيْءِ مِنْ الشَّيءِ وَالدّابَةِ مِنَ الدّابَةِ، وَالنَّباتِ مِنَ الاَْرْضِ وَالْمأِ مِنَ اليَنابيعَ، وَالاَْثْمارِ مِنَ الاَْشْجارِ، وَ لا كَما تَخْرُجُ الاَْشْيأُ اللَّطيفَةُ مِنْ مَراكِزِها كَالْبَصَرِ مِنَ الْعَيْنِ... هُوَ اللّهُ الصَّمَدُ الَّذي لا مِنْ شَيءٍ وَ لا عَلي شَيْءٍ، مُبْدِعُ الاَْشْيأَ وَ خالِقُها، وَ مُنْشِيءُ الاَْشْيأَ بِقُدْرَتَهِ،...» [1] .

همانا خداي سبحان «صَمد» را تفسير كرد، به اينكه فرمود: لَمْ يَلِد و لَمْ يُولَد وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً اَحَدٌ.

«لَمْ يَلِدْ» يعني شيء متكثّر همانند فرزند و ساير چيزها كه از مخلوقات خارج مي گردد از او [خدا] خارج نشده است. همچنين چيز غير متكثّر (لطيف) از او خارج نشده است. و حالات نفساني همانند چرت، خواب، هوشياري، ناراحتي، غم، سرور، خنده، گريه، ترس، اميد، علاقه، تنفر، گرسنگي و تشنگي بر او عارض نمي شود و خدا برتر از اين است كه شيء مركب يا غير مركب از او خارج شود و از او متولّد گردد.

«وَ لَمْ يُولد» يعني [خدا] از چيزي متولد نشده و از چيزي خارج نگرديده است، چنانكه اشيأ مركّب از عناصر به وجود آمدند مثل خروج شي ء از شيء و حيوان از حيوان و گياه از زمين و آب از چشمه ها و ميوه ها از درختان... و نه چنانكه اشياء لطيف از مراكزشان خارج مي شوند، همانند نگاه از ديده... او «صمد» است يعني نه از چيزي است و نه بر چيزي، او بوجود آورنده اشياء و خالق آنها و ايجاد كننده آنها با قدرتش مي باشد.