آگاهي پيامبر اكرم (ص) و علي (ع) از شهادت امام حسين (ع) و گريه آنان بر مصائب او از اخبار متواتره است.

اسمأ بنت عميس مي گويد: «يك سال پس از تولّد امام حسن (ع) امام حسين (ع) به دنيا آمد. پيامبر (ص) نزد ما آمد و فرمود: فرزندم را بدهيد. بچّه را در پارچه سفيدي پيچيده و به حضرت (ص) دادم؛ و در گوش راستش اذان و در گوش چپش اقامه فرمود. و سپس ‍ بچه را در دامن خود قرار داد و گريه كرد. گفتم: پدر و مادرم فداي تو باد! چرا گريه مي كني؟ فرمود: بر فرزندم، گفتم: او تازه به دنيا آمده است. فرمود: اي اسمأ! او را قومي فتنه گر و ستمگر خواهند كشت؛ قومي كه هرگز به شفاعت من نمي رسند!» [1] .

و علي (ع) هنگامي كه عازم جنگ صفين بودند، وقتي به منطقه كربلا رسيدند به سپاه خود فرمان توقّف داد و پيشگويي پيامبر (ص) را در مورد شهادت امام حسين (ع) نقل كرد.» [2] .

يعقوبي مي نويسد: «اوّلين ناله اي كه بر شهادت حسين بن علي (ع) در مدينة النّبي شنيده شده از «امّ سلمه» همسر پيامبر (ص) بود. او گفت: پيامبر (ص) فرمود: «جبرئيل به من خبر داد كه امتم فرزندم حسين را خواهند كشت.» و مقداري خاك به من داد و فرمود: اين خاك را نگه دار، هنگامي كه آن خون آلود شد بدان حسينِ من به شهادت رسيده است.» [3] .

برخي از انبيأ سلف نيز بر مظلوميت حضرت سيّدالشهدأ گريه كرده اند. [4] مرحوم صدوق در كتاب «كمال الدين و تمام النعمة» مي نويسد: «حضرت زكريّا از خداوند متعال خواست اسمأ خمسه را به او بياموزد. خداوند متعال اسماي پنج تن آل عبا (محمد (ص)، علي (ع)، فاطمه (س) و حسنين (ع)) را به او آموخت. حضرت زكريّا هرگاه اسم چهارتن را مي آورد آرامش و انبساط برايش حاصل مي شد. امّا وقتي نام حسين (ع) را مي برد اندوه او را فرامي گرفت. روزي راز جريان را از خداي سبحان پرسيد. پاسخ شنيد: كهيعص كه مخفّف كربلا، هلاك العتره، يزيد، عطش و صبر است. حضرت زكريا ضمن گريه بر حسين (ع) از خداوند متعال خواست فرزندي همانند حسين (ع) به او عنايت كند؛ دعاي حضرتش به اجابت رسيد و «يحيي» را خدا به ايشان عطا فرمود و در راه خدا به شهادت رسيد.» [5] .

اشعث بن سليم از پدرش چنين نقل مي كند: «انس بن حارث مي گفت: شنيدم از پيامبر (ص) كه مي فرمود:

فرزندم حسين در زميني كه معروف به كربلا است كشته خواهد شد. پس كسي از شما كه حاضر بود بايد او را ياري نمايد.

و انس بن حارث با حسين بن علي به كربلا رفت و كشته شد.» [6] .

مطالب در اين باب بسيار فراوان است كه ما مجبوريم به خاطر ضيق مجال از آنها صرف نظر كنيم. خلاصه كلام اينكه، تعبيرات پيامبر (ص) و عنايت ايشان به حضرت اباعبدالله الحسين (ع) او را مورد توجّه مسلمانان قرار داده بود. و جايگاه مذهبي حضرت (ع) را بالا برده بود. و اين امر در پيدايش نهضت عاشورا و در برآيند و تأثير آن در جامعه اسلامي مؤثر بود. امام حسين (ع) مي دانست، كشته شدن او كشته شدن فرد معمولي نيست لذا مي تواند موجي در جامعه پديد آورد و طوفاني به پا كند و بني اميّه را به كام مرگ فرو برد و غيرت ديني مسلمانان را تحريك كند.