بازگشت

بني هاشم در عصر رسالت


پس از اينكه حضرت محمّد (ص) از اين خاندان بزرگ، به مقام رسالت مبعوث گرديد،بني هاشم عظمت و شرافت مضاعف پيدا كردند. آنان مورد تكريم خداي متعال و احترام وافر مسلمانان قرار گرفتند.

خداوند متعال نخستين طايفه اي را كه مورد خطاب قرار داد بني هاشم بودند خداي سبحان به پيامبر فرمود: «وَ اَنْذِرْ عَشيرَتَكَ الاَْقْرَبينَ». [1] .

همچنين صدقه را بر بني هاشم تحريم كرد و بخشي از خمس (سهم ذوي القربي) را براي آنان قرار داد. [2] مرحوم اربلي مي گويد: «اگر بني هاشم با ساير مردم مساوي بودند صدقه بر آنها حرام نمي گرديد. اين تحريم نشانه مكرّم بودن آنان نزد خداي متعال است. به همين جهت وقتي عباس عموي پيامبر (ص) ولايت بر صدقات را از حضرت (ص) درخواست نمود به او فرمود:

«اولئك غَسالاتُ خَطايَا النَّاسِ وَ اَوْزارِهِمْ بَلْ اُولئك سِقايَةُ الحاجَّ وَالاِْنْفاقُ عَلي زوّاراللّه» [3] .

صدقات، كَفّاره گناهان و خطاهاي مردم است (و اين براي بني هاشم كه) سِقايت حُجّاج و اِنفاق به زائران خانه خدا را عهده دارند ممنوع است.

علي (ع) درباره بني هاشم فرمود:

«نَحْنُ اَهْلُ بَيْتٍ لا يُقاسُ بِنا اَحَدٌ» [4] .

ما اهل بيتي هستيم كه كسي با ما قابل قياس نيست.

اربلي در اين مورد مي نويسد: «علي (ع) راست گفت؛ چگونه مردم با قومي قابل قياس ‍ هستند كه پيامبر (ص) از آنهاست و نيكان و پاكاني همانند علي، فاطمه، حسن و حسين، و شهيدان: اسدالله حمزه و ذوالجناحين جعفر از آنهاست و سيّد الوادي عبدالمطلب و ساقي حجّاج: عباس و بهترين افراد از آنان مي باشد. و انصار ياوران آنها و مهاجر هجرت كننده به سوي آنها و با آنها بود؟» [5] پيامبر (ص) فرمود: «جبرئيل به من گفت: شرق و غرب عالم را گشتم و برتر از فرزندان بني هاشم نيافتم.» [6] .

بني هاشم شجاع ترين شخصيّت هاي عرب بودند و در نبرد با مشركان نقش مهمّي ايفا، كردند. اربلي مي نويسد: «آگاهان به اخبار و آثار مي دانند كه شجاع تر و استوارتر از علي بن ابي طالب (ع) و حمزه (ره) و صبورتر از جعفر طيّار (ره) كسي نشنيده است.» [7] .

بني هاشم بزرگوارتر و بخشنده تر از ديگران بودند و بسيار خوش خُلق، فداكار و صادق بودند. از علي (ع) درباره بني هاشم و بني اميّه سؤال شد فرمودند:

«نَحْنُ اَنْجَدُ وَ اَمْجَدُ وَ اَجْوَدُ و هم اَنْكَرُ وَ اَمْكَرُ وَ اَغْدَرُ» [8] .

ما شجاع تر،شريف تر و بخشنده تر هستيم و آنها (بني اميّه) جاهل تر،حيله گرتر،مكّارتر هستند.

چنانكه قبلاً گفته شد بني هاشم به خاطر جايگاه الهي و فضايل و كمالات انساني كه دارا بودند مورد احترام مسلمانان قرار داشتند:

در اينجا براي آشنايي بيشتر خوانندگان محترم با عظمت خانوادگي امام حسين (ع)، شمّه اي از فضايل پدر، مادر، جدّه و جدّ بزرگوار (ص) آن حضرت (ع) را به اختصار نقل مي كنيم. البته بحث مستوفي در اين موضوع مجال ديگري مي طلبد.


پاورقي

[1] شعرأ (26)، آيه 214. و خويشاوندان نزديکت را انذار کن.

[2] کشف الغمّه في معرفة الائمة (ع)، علي بن عيسي بن ابي الفتح الاربلي، ج 1، ص 30.

[3] کشف الغمّه في معرفة الائمة (ع)، علي بن عيسي بن ابي الفتح الاربلي، ج 1، ص 30.

[4] همان، ص 31.

[5] همان.

[6] مقتل الحسين خوارزمي، ج 1، ص 25.

[7] کشف الغمة، اربلي، ج 1، ص 33.

[8] کشف الغمة، ج 1، ص 32.