جامعه اسلامي در اثر سياست هاي غير اسلامي و بدعت هاي عصر خلفاء از جهات مختلف رو به انحطاط نهاد. و زمينه رشد و تعالي را از دست داد و تقريبا همه چيزش به فساد و تباهي كشانده شد. علي عليه السلام محيط اجتماعي و جامعه اي را كه از سه حاكم پيش به ارث برده و تحويل گرفته است، چنين وصف مي فرمايد:

«بندگان خدا... شما در روزگاري واقع شده ايد كه خير و نيكويي به آن پشت كرده و شر و بدي به آن رو آورده است و شيطان هر روز بيش از پيش در كار گمراهي مردم طمع مي ورزد.... به هر طرف كه مي خواهي نگاه كن و چشم بگردان چيزي نمي بيني جز فقيري كه با فقر در كشاكش است، يا ثروتمندي كه نعمت خدا را تبديل به كفر كرده و حق ناشناسي نموده است، يا بخيلي كه از طريق نپرداختن حق خدا - خمس و زكات،


يا انفاق - ثروت اندوزي كرده است، يا متمردي كه براي جلوگيري از شنيدن موعظه ها و پيام هاي اخلاقي پنبه در گوشش فروبرده است. كجايند آن نيك مردان و اهل خير و صالحان شما! كو آن آزادگان و بخشايندگان مهرورز! كجايند آن كساني كه در كسب و كارشان پرهيز از حرام مي ورزند، و در رفتارشان و عقيده شان پاكي مي ورزند!...

بنابراين انا لله و انا اليه راجعون. فساد همه جا را گرفته است... آيا با اين وضع مي خواهيد و اميد مي بريد كه به دار قدس خدا و جوارش راه يابيد، و در درگاهش عزيزترين اوليائش باشيد؟ چه بعيد است اين انتظار و آرزو.» [1] .

در مباحث بعد، اين مطلب را به نحو مفصل تري بحث خواهيم نمود. ان شاء الله.


بني اميه، سفيانيان

معاوية فرزند ابوسفيان

يزيد فرزند معاويه

معاوية فرزند يزيد

بني اميه، مروانيان

مروان

عبدالملك

وليد

سليمان

عمر بن عبدالعزيز

يزيد بن عبدالملك

هشام

وليد دوم

يزيد سوم

ابراهيم

مروان بن محمد (مروان الحمار)