اميرالمؤمنين عليه السلام در دوران حكومت خود نه تنها اجازه نداد تا نزديكان و خويشان او و با جمعي فرومايه و فرصت طلبان متملق به بهانه ي حمايت از وي و نزديكي به آن حضرت به حقوق ديگران تجاوز كرده و از اموال عمومي به طور نامشروع بهره بردارند- تا آنجا كه راضي نگرديد حتي براي برادر خود عقيل حق بيشتر و امتيازي بر ديگران قائل شود- بلكه تصميم گرفت ثروتهاي فراواني كه بر خلاف قانون از اموال عمومي جمع آوري شده بود آنها را به بيت المال برگرداند، براي دست يافتن به اين هدف در دومين روز خلافت خود چنين فرمود:


«الا انّ كل قطيعةٍ اقطعها عثمان و كل مال أعطاه من مال اللَّه فهو مردود في بيت المال فان الحق القديم لا يبطله شيئي و لو وجدته قد تزوج به النساء و ملك بن الاماء لرددته فان في العدل سعة و من ضاق عليه العدل فالجور عليه اضيق [1] .

يعني آگاه باشيد. هر قطعه زمين از اراضي عمومي مسلمين كه (بدون جهت) آنرا عثمان به ديگران داد و آن اموال و ثروتهائي كه وي (بر خلاف قانون) از بيت المال به ديگران بخشيد بايد به بيت المال برگردد زيرا حق قديم را چيزي (حتي خواست خليفه) باطل نمي گرداند. و اگر بوسيله ي آن اموال زناني گرفته و يا كنيزاني را هم خريده باشند با اين حال آنها را به بيت المال برمي گردانم. زيرا در عدل وسعت و گشايش است و آنكس كه عدل و داد بر او ضيق و ناگوار آيد پس جور و ستم بر او ضيق تر و ناگوارتر باشد».

علي عليه السلام شدت مراقبت خود را بر حفظ اموال عمومي و رعايت از بيت المال تا آنجا رساند كه به عمال خود چنين مي نويسد:

ادقوا أقلامكم و قار بوا بين سطور كم و احذفوا عن فضولكم و اقصدوا قصد المعاني و إيّاكم والاكثار فان اموال المسلمين لا تحتمل الاضرار [2] .

يعني نوك قلمها را باريك گردانيد و بين خطوط كمتر فاصله قرار دهيد و كلمات زائد و غير لازم را حذف كنيد و در هنگام نوشتن سعي نمائيد


مقاصد و هدف را بنويسيد و بر حذر باشيد از آنكه در نوشتن زياده روي كنيد، زيرا اموال مسلمين نبايد دچار ضرر (و تلف) شود.

آري علي عليه السلام از يك طرف اموالي را كه بر خلاف قانون و موازين اسلام از بيت المال در اختيار كارگردانان حكومت عثمان و نزديكان و خويشان وي قرار گرفته بود به بيت المال برمي گرداند و از سوي ديگر خود براي حفظ آن اموال آنچنان دقت و مراقبت مي نمايد كه به همكاران و عمال خويش مي نويسد، در نامه هاي رسمي خطوط را نزديك يكديگر بنويسيد و نوك قلمها را باريك نمائيد و از نوشتن كلمات زائد اجتناب كنيد. تا اموال عمومي و بيت المال (هر چند بسيار كم) دچار ضرر نگردد، اين بود قسمت اول از برنامه ي داخلي حكومت اميرالمؤمنين (ع).