يكي از انحرافات اساسي و ريشه دارد در حكومت عثمان داستان تبعيض نژادي و برتري دادن وي بني اميه را بر ساير نژادها و اقوام اسلامي بوده است ولي بايد در نظر داشت كه اين تبعيض بطور اصولي در زمان


عمر پي ريزي شده بود امتيازاتي كه عمر براي نژاد عرب بر عجم قائل بود و سوء رفتاري كه او با عجمها داشت تا آنجا روشن و آشكار بوده است كه بنام «سنت عمر» معروف گرديد، معاويه در نامه اي كه بزياد بن ابيه دارد و ضمن آن وي را بسختگيري و سوء رفتار با عجم تشويق مي كند چنين مي نويسد «بنگر به بندگان و آنهائي كه از عجمها مسلمان شدند، رفتارت نسبت بآنان طبق «سنت عمر» باشد، زيرا بكار بستن اين سنت موجب خواري و ذلت آنها است» آنگاه معاويه چنين ادامه مي دهد «عربها از عجم زن بگيرند ولي به آنها زن ندهند، آنها از عجم ارث ببرند ولي عجم از عرب ارث نبرد، سهم آنها را از اعطا و بيت المال بسيار كم قرار بده آنان را در جنگها در صف مقدم بگذار، كارهاي پست را به آنها بسپار راهها را اصلاح كنند و درختان را قطع نمايند هيچيك از عجمها بر عرب امامت نكند و تا عرب در مسجد هست عجمها را در صف اول قرار ندهيد، آنها در سر حدات اسلامي مأموريت مده و فرمانرواي هيچيك از شهرها مگردان، آنانرا در پست قضاوت قرار نده، اينها «سنت عمر» بود نسبت به عجم و غير عرب پس هنگامي كه نامه من بتو رسيد عجمها را خوار گردان و آنها را مورد اهانت قرار بده و هيچ حاجتي را براي آنها برآورده مساز [1] .

در اين نامه همانگونه كه ملاحظه فرموديد معاويه كثيفترين نوع تبعيض نژادي را كه در آن برتري عرب بر عجم بطور يك جانبه مطرح است بيكي از عمالش فرمان مي دهد اما تأكيد مي كند كه اينگونه رفتار


با عجمها «سنت عمر» بوده است.

جرجي زيدان نويسنده و مورخ معروف مسيحي در اين باره مي نويسد «عمر ضمن وصيت خود مي گويد از اخلاق ناستوده عجم بپرهيزيد!!» سپس چنين اضافه مي كند «نخستين خليفه اي كه عرب را بر ديگران برتري داد عمر بود، عمر مي گفت اين كار بدي است كه عربها يكديگر را اسير بگيرند چه خداوند كشور پهناور عجم را براي اسير گرفتن عربها آماده ساخته است، عمر اجازه نمي داد عجمها در مدينه بمانند و سكني گزينند، عمر اسير گرفتن از اعراب را منع مي نمود [2] .