هدف ما در اين فصل تحقيق و جستجو درباره ي عللي است كه بطور صريح و آشكار در پيدايش واقعه ي طف نقشي داشت، از اين نظر بحث خود را از هنگام زمامداري عثمان آغاز مي كنيم، اين كار نه به آن خاطر است كه بگوئيم انحراف آشكار از مقررات و حدود اسلامي تنها در حكومت عثمان شروع گرديد ولي در عصر ابوبكر و عمر هيچگونه تخلف و انحراف علني وجود نداشت!!! زيرا اين تصور يك «تغافل» و يا حداكثر خيالي بيش نيست ما معتقديم كه همه ي را انحرافات قانوني عصر عثمان اگر در زمان ابوبكر آشكارا بچشم نمي خورد حداقل در حكومت عمر بطور اساسي پي ريزي گرديده بود و نمونه هاي روشني از آن در تمام موارد ديده مي شد، اگر در عصر عمر و ابوبكر تجاوز به بيت المال و استخدام عمال آلوده و كثيف و گماشتن آنها در پستهاي حساس به وسعت و رسوائي زمان عثمان انجام نمي گرديد نه به آنها علت است كه شيخين در مسير خود از جاده عدل و داد هيچگونه انحرافي نداشتند و اين تنها عثمان بود كه


قوانين اسلامي را علناً نقص مي نمود و اجراي عدالت را يكباره از ياد برده بود بلكه جهت و عامل آن اين بود كه شيخين اجتماع سالم و تربيت شده اي را از شخصيتي همانند پيامبر عاليقدر اسلام صلي اللَّه عليه و آله (با دسيسه بازيهائي كه انجام داده بودند) تحويل گرفتند و آنها بخوبي مي دانستند كه جامعه اي اين چنين را يكباره نمي توان به فساد كشيد. آلودگي و فساد در شئون حكومت حتي در چنان اجتماع ممكن است راه يابد اما آهسته آهسته و آرام نه بطور دفعي و يكباره آري. حقيقت اين است كه آنچه عثمان در عصر خويش انجام داد در زمان شيخين انجام آن غير ممكن بوده است ولي تا آنجا كه ممكن بود آنها عملي ساختند اين شيخين بودند كه درجه انحراف را تدريجاً در اجتماع تا آنجا بالا بردند كه عثمان توانست و جرأت كرد در مدت سيزده سال حكومت خويش نسبت به بيت المال و اموال عمومي و حدود و مقررات اسلامي و صحابه ي نامدار و با فضيلت پيغمبر آنچه كه نبايد انجام دهد و جامعه را تا آن حد به پرتگاه سقوط و نيستي نزديك سازد.

براي آنكه اين حقيقت روشن گردد و دانسته شود كه چگونه پي ريزي همه ي قانون شكنيها و آلودگيها در زمان شيخين و بخصوص عمر انجام گرديد قسمتي از نابسامانيها و اجحافات حكومت دومي را كه خيلي بي پرده و صريح انجام مي داد در اينجا شرح مي دهيم.