بازگشت

در جنبه مالي


براي اينكه خط حكومت در امور مالي روشن باشد در يك جمله بگوئيم كه معاويه را اين دعا بود:

زمين از آن خداست، و من خليفه خدايم، آنچه از مال الله بگيرم حق من است، و آنچه را كه به ديگري ببخشم از آن من است، الارض لله، و انا خليفه الله، فما آخذ من مال الله فهو لي و ما تركته كان جائزا لي. [1] .


و بر اين اساس از بيت المال براي تحكيم موقعيت خود استفاده مي كرد، و آن را بي حساب در مسير هدف توسعه طلبانه خرج مي نمود و عده اي را حتي با پول مي خريد. او پولهاي بسياري را از محل بيت المال به مخالفان مي داد و يا آن را در راه تبليغات ضد اهلبيت مصرف مي كرد.

او از بيت المال براي اذيت و آزار، ترور مخالفان، خريد قدرتها، ايجاد ترس و رعب و سراسيمگي استفاده مي كرد و بسياري از مردم سعي داشتند براي رسيدن به پول و مقام به دستگاه نزديك شوند جز عده اي پاك و باتقوا كه حتي با نان خالي و يا گرسنگي مي ساختند و تسليم ناحق نمي شدند. [2] .


پاورقي

[1] تاريخ الخلفاء سيوطي.

[2] کامل ابن اثير ج 10.