پدر او علي بن ابيطالب پسرعموي رسول الله است. ابوطالب را فرزنداني چون جعفر و عقيل بود و علي نيز در آن خانه بدنيا آمد ولي امر تكفل او بعلت فقر پدر، بر عهده رسول الله قرار داشت و ابوطالب برادر عبدالله است و عبدالله پدر محمد صلي الله عليه و آله.


علي عليه السلام همان سبقت گيرنده و پيشتاز در اسلام و نخستين مومن به پيامبر از گروه مردان است. آري او كودك بود كه به رسول خدا صلي الله عليه و آله و قرآنش ايمان آورد و تنها مومني است كه لحظه اي به خداي شرك نورزيد و همه گاه وجودش در مسير خدمت به اسلام بود.

او فردي است مجاهد، مومن، منعم، عالم امت، صديق و فاروق، برادر رسول خدا صلي الله عليه و آله ولي و وصي او، خليفه بر حق او، ازهد و اقضاي مردم، كه در خانه كعبه به دنيا آمد و اسم او مشتق از اسم خداست:



و اسمه من شامخ علي

علي اشتق من العلي [1] .



او مصداق آيات متعدد قرآن است: از جمله آيه:

- انما انت منذر و لكل قوم هاد. [2] .

- قد افلح المومنون، الذين هم في صلاتهم خاشعون... [3] .

-... و يوتون الزكاه و هم راكعون

- قل كفي بالله شهيدا بيني و بينكم و من عنده علم الكتاب. [4] .

و هم او مصداق روايات و خطابات بسيار از پيامبر است از جمله:

- انت مني بمنزله هارون من موسي الا انه لا نبي بعدي

- من كنت اولي به من نفسه فعلي اولي به من نفسه

- انت اخي و وارثي... لحمك لحمي و دمك دمي

- من كنت مولاه فعلي مولاه...