اشعريان از ياران و شيعيان ائمه بودند و مورد احترام و توجه آنان قرار داشتند و ائمه شيعه براي گروهي از اشعريان مثل زكريا بن آدم و عيسي بن عبدالله هدايا و تحف مي فرستادند. [1] .

متقابلا اشعريان ساكن قم از اولين گروه هاي شيعه[ايران]بودند كه خمس مال خود را براي ائمه عليه السلام مي فرستادند. [2] تشيع اشعريان و مردم قم نه تنها مورد تاييد و تصريح تاريخ قم قرار گرفته است بلكه بسياري از كتابهاي جغرافيايي تاريخي موجود، تشيع امامي مردم اين شهر را گزارش كرده اند؛ مثلا ياقوت حموي مي نويسد: «اولين كسي كه به قم آمد پسر عبدالله بن سعد اشعري بود كه بر مذهب اماميه بود او كسي است كه تشيع را به اين شهر آورده بود و حتي يك سني نيز در آنجا وجود ندارد.» [3] .

با توجه به گزارش ياقوت و ديگر جغرافيدانان [4] از ابتداي ورود اشعريان و مذحجيان [5] به اين شهر تا عصر ياقوت - قرن هفتم هجري - مردم اين شهر يكسره شيعه امامي بوده اند.

قم طي ساليان متمادي پناهگاه علويان بوده است و علويان همواره از طرف مردم اين شهر مورد احترام و ستايش بوده اند. نويسنده تاريخ قم نام بسياري از علويان حسني و سادات حسيني و موسوي را كه در قم ساكن بوده اند جمع آوري كرده است و عدد سادات قم و كاشان و خورزن را در حدود سال 371 هجري سيصد و سي و يك نفر ذكر كرده است. [6] .

بزرگداشت علويان توسط مردم قم چنان شكوهمندانه بود كه حتي در سالياني كه محدوديتي براي آنان نبود، علوياني كه به زيارت حج و عتبات مي رفتند مجددا به قم باز مي گشتند؛ مثلا «ابوالحسن موسي بن احمد» وقتي در سال 371 هجري از زيارت بيت الله بازگشت، مردم قم با تكريم و احترام و شادي و چراغاني از او استقبال كردند و صاحب اسمعيل بن عباد در نامه اي بازگشت وي را تهنيت گفت. [7] .

فاطمه، دختر موسي بن جعفر عليهماالسلام كه در ساوه مريض شد به خادم خود گفت مرا به قم ببر. خادم وي فاطمه «س» را به قم به خانه موسي بن خزرج بن سعد اشعري آورد. وي در سال 201 هجري به قصد ديدار برادر خود از مدينه خارج شده بود كه در ساوه مريض شد. [8] .

بدين صورت درمي يابيم اشعريان و ديگر مردم قم از علويان و خاندان پيامبر با كمال اشتياق پذيرايي مي كردند و آنان را به آغوش خود راه مي دادند و هنگامي كه علويان از آزار و ستم امويان به ستوه آمده از عراق و حجاز رهسپار ايران و قم مي شدند؛ مثلا سال 256 هجري ابو جعفر، موسي بن محمد بن علي بن موسي بن جعفر عليهم السلام از كوفه به قم آمد و سپس از قم به كاشان رفت و سپس اعراب قم با اكرام و اعزام او را به قم بازآوردند [9] و خواهران او «زينب» و «ام محمد» و «ميمونه» از كوفه به قم آمدند. [10] .