بازگشت

اشاره به مبحث تعارض احوال


چنان كه گفته شده: اشتراك بهتر از نقل است زيرا نقل تقاضاي وضع لفظ در دو معني مي كند با نسخ وضع اول به خلاف اشتراك. يا نقل بهتر از اشتراك است زيرا مفاسد نقل كمتر از مفاسد اشتراك است براي اين كه منقول محمول بر معني دوم مي شود وقتي كه مجرد از قرينه باشد به خلاف مشترك چون مشترك وقتي كه مجرد از قرينه شد مجمل مي شود پس فائده نقل بيشتر است. و همچنين از اين گفتارها درباره ي تخصيص خير از اضمار است يا نسبت به صورتهاي ديگر گفته اند. ولي تمامي آنها امور استحساني بوده و بر آنها اعتبار نيست و امكان ندارد در تشخيص مراد از لفظ بر آنها اعتماد كرد چنانچه محقق خراساني (ره) در كفايه بر آن تصريح فرموده است.

مگر اين كه آن امور باعث ظهور لفظ در يكي از دو طرف احتمال


شود در آن وقت به طرف راجح اخذ مي شود به خاطر ظهور لفظ در آن طرف راجح و به علت حجيت ظهور نزد عرف و عقلاء و شارع نيز آن را امضاء فرموده است چنانچه در مبحث حجيت ظنون خاصه محقق شده است.