بازگشت

دليل سوم محدث نوري و جواب آن


دليل سوم محدث نوري (ره) آنست كه شيخ مفيد در كتاب مسار الشيعة در وقائع ماه صفر و روز بيستم آن اشاره به آمدن اسراء اهل بيت عليهم السلام به كربلاء نفرموده با اين كه اولي بود كه اشاره بفرمايد و همچنين شيخ طوسي (ره) در مصباح متهجد و علامه ي حلي (ره) در منهاج الصلاح و كفعمي (ره) در دو موضع از مصباح [1] قريب به عبارت شيخ مفيد (ره) فرموده اند و اشاره به قصه ي اربعين نكرده اند.

و بعد محدث نوري (ره) فرموده: ظاهر عبارت (يعني عبارت شيخ مفيد (ره) آنست كه روز اربعين از شام بيرون آمدند نه آن كه وارد مدينه شدند چنانچه بعضي توهم كردند چه از دمشق تا مدينه كمتر از يك ماه سير قافله متعارف نشود خصوص آن قافله حسب دستورالعمل يزيد به نعمان كه به آن رفتار نمود و بعد مابين دو بلد زياده از دويست فرسخ است و اگر مراد آن بود تغيير عبارت نمي داد و در حق جابر كه


اختلافي در ورود او در روز اربعين نيست به ورود در اينجا به رجوع تعبير نمي فرمود و در هر حال اين كلمات (يعني كلمات شيخ مفيد ره) صريح است در نيامدن ايشان به كربلاء و الا ذكر آن در وقايع ماه صفر از جهاتي اولي بود. تا اينجا آنچه لازم بود از عبارات محدث نوري (ره) نقل شد [2] .

جواب آن

در جواب گفته مي شود: چنانچه در جواب دليل دوم گفتيم شيخ مفيد (ره) در نقل تواريخ اگر سندي بر آن نداشته باشد نقل نمي كند معلوم مي شود در قضيه ي آمدن اسراء به كربلاء سندي از مشايخش نداشته و لذا مسكوت گذاشته و اشاره به آن قضيه ي تاريخي نفرموده است و شيخ طوسي (ره) و آيةالله علامه (ره) كه سبك شيخ (ره) را در كتابش تعقيب فرموده به همان رويه و رفتار قدم برداشته اند و اگر عبارت شيخ مفيد (ره) بر خلاف مشهور باشد كه رجوع اسراء در روز بيستم صفر از شام شده نه اين كه وارد كربلاء در آن روز شده باشند آن هم يكي از آن خلاف مشهورهاست كه شيخ اعظم مفيد (ره) در مسارالشيعة به بعضي از آنها تصريح فرموده چه مانع دارد كه شيخ (ره) برخلاف مشهور فرموده باشد كه رجوع از شام در روز بيستم صفر شده است در صورتي كه قول مشهور كه روز بيستم صفر ورود به كربلاء است اقوي و دليل بر صحت آن وجود دارد نه بر فرمايش شيخ اعظم اعلي الله مقامه.



پاورقي

[1] ناگفته نماند که عبارت کفعمي (ره) در مصباح در نقل وقايع ماه صفر اين است: (و في العشرين رجوع حرم الحسين عليه‏السلام الي المدينة) در اين عبارت دو احتمال است يکي رجوع از شام دومي رجوع از کربلاء به مدينه و لذا عبارت صريح در رجوع از شام نيست.

[2] لؤلؤ مرجان ص 171 طبع قديم طهران.