بازگشت

ديده باني بريد


بريد ديده باني به امور امراء و حكام و قضات داشت و گزارش امور آنها را هر چه زودتر به خليفه مي داد و همين مراقبت به امور امراء و حكام است كه اميرالمؤمنين سلام الله عليه در عهد مشهور خويش به مالك اشتر نخعي رضوان الله عليه درباره ي مراقبت و زير نظر گرفتن كارهاي عمال و كارمندان و كاركنان دولت اسلامي مرقوم فرموده: ثم تفقد اعمالهم و ابعث العيون من اهل الصدق و الوفاء عليهم [1] يعني كارهاي آنان را زير نظر بگير و مراقب و ديده بانها و بازرسهاي درست و وفادار بر آنها بگمار كه همان عمل و وظيفه ي بريد در آن زمان بوده است.


پس مراقبين و تفتيش كنندگان بايد از اهل صدق و درستكار و درست گفتار و اهل وفا باشند نه اين كه برعكس باشد.

و به همين مناسبتهاي مزبوره اهتمام شديد در سرعت بريد داشته اند و بسيار اتفاق مي افتاد براي اين كه بعضي اشخاص را زودتر نزد خليفه يا امير حاضر نمايند اسبهاي بريد براي اين كار استخدام مي كردند و آن گونه اشخاص را با آنها حركت مي دادند و نزد او مي رسانيدند.

سرعت سير بريد با اختلاف مراكب بريدها از شتر و اسب و استر و با اختلاف راهها از فراز و نشيب آنها مختلف مي شد و به گردن آن مراكب زنگ مي آويختند كه صداي آنها موقع راه رفتن با آن تندي سير و حركت شنيده شود آن به نام «قعقعة البريد» معروف بود [2] .


پاورقي

[1] نهج‏البلاغه ج 4 ص 527 ط بيروت به تحقيق عبدالعزيز سيد الاهل و در شرح عهد مالک اشتر رجوع شود به کتاب: الراعي و الرعية تأليف توفيق الفکيکي ط 2 بغداد به سال (1382) ه. ق که از تأليفات نفيسه است.

[2] تاريخ التمدن الاسلامي جرجي زيدان ص 241 ج 1 ط دارالهلال.