چون عثمان بن عفان اموي عمال و ولات خود را در بلاد اسلامي در كوفه و شام از اقارب و خويشاوندان خويش قرار داد و رويه و رفتار ناهنجار خود را در روزگار خويش آغاز كرد و بني اميه را بر گردن مردم سوار نمود و خلاف روش و رويه ي خلافت اسلامي در دوران او شروع شد و بعد از وي در روزگار معاويه به كلي عوض گرديد و رفتار و كردار و روش اكاسره ي ايران و قياصره ي روم را معاويه در اسلام رواج داد و از طرز تعيين خليفه نه موافق مسلك و مرام اهل سنت و نه مطابق مذهب حق شيعه ي اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام آثاري باقي نگذاشت و مسلمين را تا امروز به تيره روزي و بدبختي نشاند و روش او تا امروز نيز حكم فرماست كه اگر شرح داده شود به ناچار از غرض دور خواهيم


افتاد.

عثمان بعث آن همه فتنه ها و آشوبها و خرابكاريها در اسلام گرديد كه اثر آن براي هميشه در عالم اسلام باقي ماند بعد از رسول الله صلي الله عليه و آله و سلم حكومت حق و عدالت واقعي اسلامي با روي كار آمدن همان چند سال خلافت حقه ي امام أميرالمؤمنين علي سلام الله عليه بود كه نمونه ي از حكومت اسلامي شد و در دنيا نظير آن حكومت را هيچ يك از اقوام و ملل عالم تا حال نشان نمي تواند بدهد و آن افتخار را مسلمين و خاصه شيعه و تابعين آن امام به حق و مجسمه ي عدالت برده اند كه توانسته اند به دست مولي الموحدين سلام الله عليه حكومت حق و عدل واقعي روي كار آورند و مسلمين و شيعه هميشه در آرزوي آن طرز حكومت هستند و بالاخره به دست غيبي و با ظهور يگانه فرزند آن حضرت بقيةالله ارواحنا فداه آن عدالت واقعي را در دنيا به وجود خواهند آورد.

اللهم انا نرغب اليك في دولة كريمة تعزبها الاسلام و اهله و تذل بها النفاق و اهله الخ [1] .

مردم از تسلط معاويه در شام و از اعمال وي كه بر خلاف قوانين اسلام رفتار مي نمود و عبادة بن صامت انصاري از بزرگان صحابه ي پيغمبر


صلي الله عليه و آله بر وي مي شوريد و بارهاي خمر كه از خارج وارد دمشق مي كرد از آن عمل بر وي خورده مي گرفت [2] و از دست سعيد بن عاص اموي در كوفه بستوه آمدند و قبل از وي از اعمال وليد فاسق در نهايت دلتنگ بودند و جمعي از بارزترين و بزرگترين مردان مسلمين مانند مالك اشتر نخعي و كميل بن زياد و عمرو بن حمق خزاعي و زيد بن صوحان و برادرش صعصعة و ثابت بن قيس همداني و جمعي ديگر بر سعيد اعتراضها نمودند و گاهي آنها را به امر عثمان به شام نزد معاويه فرستادند و مدتي در (حمص) نزد عبدالرحمن بن خالد بن وليد كه حاكم عثمان در آن سامان بود نگهداشتند و آن آزادمردان با ايمان هيچ وقت و در هيچ زمان و در نزد هيچ كدام از آن ولات از اعتراضهاي خود و حق گوئيها و آشكارا قيام بر عليه ظلم و طغيان و اليها و افساد حاكمها خودداري نمي كردند و اعمال ناهنجار و رفتار بي كردار عثمان را بر ملاء اظهار و علني چوب تكفير بر روي آنها كشيده و آشكارا ساخته و سيل اعتراض از بيانات آن مردان پاك در جريان بود و مي خواستند آزادي واقعي اسلامي را در اعتراض بر اعمال ستمكاران نگهدارند و خفقاني كه عثمان با سوار شدن مروان بر دوش وي و ولات وي در بلاد اسلامي خصوصا در كوفه ايجاد كرده


بودند شكسته شود.