بازگشت

رواق


رواق در چهار طرف روضه و مسجد واقع است، كه به شكل مربع مستطيل به طول تقريبا 20 ضرب در 30 متر مي باشد و 11 درب دارد، كه از آنجاها وارد روضه و حرم مي شوند و مانند پروانه به گرد شمع وجود حسيني مي گردند و طواف مي كنند.

ايوان بزرگي به طرف قبله است، و به وسيله ي درب بزرگي به رواق مي رود و طرفين آن باز چهار در ديگر مي باشد كه داخل رواق مي شوند.

رواق از آئينه هاي مختلف تزيين شده، و چند جا شروع آينه كاري را 1295 و اتمام آن را در 1301 نوشته است، و در اين سنوات اخير، ديوارها و كف به سنگ


مرمر و سقف به آينه تعمير و تجديد مي شود.

در رواق قسمت جنوبي بالاي سر مسجد، ضريح حبيب بن مظاهر اسدي است كه در سمت درب و روي قبله، دست چپ واقع است.

و در قسمت غربي ضريح، قبر سيد ابراهيم بن مجاب بن موسي بن جعفر «عليه السلام» كه داراي ضريح است از برنج مانند ضريح حبيب بن مظاهر اسدي، و در قسمت شرقي قبر آقا باقر بهبهاني است.

گفتيم رواق از يك سمت به روضه مي رود و از سمت ديگر به صحن، در اين قسمت تزئينات بسياري شده كه چون آئينه و كاشي و فرش و نقاشي و اشياء نفيس تقديمي يك گوشه ي جهان است، نمي توان از همه ي آنها نگاشت، همين اندازه مي توان گفت كه تزئينات بيشتر از دوره ي قاجاريه باقي مانده، و در دوره ي پهلوي هم غالب دوستان ايراني و بيشتر هندي هدايا و تحف تقديم داشته و بناهاي يادگاري نموده اند. از طرف دولت رضاشاه پهلوي هيچ اقدامي نشده است، ولي محمد رضا شاه خدماتي كرده است.

در 933 شاه اسماعيل صندوق را فرستاد و دوره ي شاه عباس و شاه سلطان حسين، كتيبه هاي داخل روضه و گنبد و اطراف مسجد و كتيبه هاي رواق نوشته شده؛ در سال 1048 سلطان مراد عثماني قبه ي منوره را تعمير نمود؛ در سال 1135 زنان نادرشاه و دختر شاه سلطان حسين صفوي مسجد را تعمير و تزيين نمودند و اموال مهمي خرج كردند؛ در اول قرن 12 فتحعلي شاه در سال 1248 - 1211 شبكه ي نقره با چند درب نقره تقديم كرد و تزئينات زيبائي نمود.

پس از سال 1216 كه از حمله ي وهابيها خراب شد، محمد علي شاه امر به تزيين حرم شريف نموده و تعمير كلي از همه ي بارگاه كرد، و درها را نقره گرفت، و زن فتحعلي شاه مأذنه ي مناره ها را طلا گرفت؛ در سال 1327 ناصرالدين شاه قبه ي مطهره را


طلا گرفت 1313 - 1264 و داخل گنبد را تزيين نموده، و آينه كاري و نقاشي مفصلي كرد بسيار جالب توجه، و داخل كتيبه ها را مينا ريخت و به خط سفيد آيات قرآن را نوشت و تكميل نمود، و تاريخ كتيبه ها از سال 1220 تا 1299 مي باشد كه زمان ناصرالدين شاه بود و دور شبكه هاي بالاي قبه ي داخل اشعار محتشم را به خط طلا نوشته، و تاريخ آن را از ناصرالدين شاه مي نويسد.

بالاي سر درب نقره در 1292 به نام ناصرالدين شاه است، و درب ورودي به نام محمد علي شاه 1224، و تاريخ مسجد سنيها 1310 مي باشد كه دوره ي ناصري بوده.

بالاي سر درب بازار نوشته: «و اذ يرفع ابراهيم القواعد من البيت» در سال 1328 زمان احمد شاه قاجار»، تاريخ بناي ساعت تقديمي ناصرالدين شاه 1312 مي باشد، تاريخ سر درب قبله عمل گواز 1257 به خط محمد مكاري است، و بالاي سر درب كاشي سوره ي «و الشمس و ضحيها» نوشته شده، زمان محمد شاه قاجار است؛ درب خيابان را شعاع الدوله عراقي در سال 1307 كاشي و تعمير نموده است، تاريخ اتمام و تزئين 1295 و در تاريخ اتمام آئينه كاري 1301، و كتيبه ي بالاي ايوان از جهت بيرون به خط محمد علي موسوي در 1335 نوشته شده، و در رواق طرف دست راست از در ورودي قبله مي نويسد: «حسب الفرمايش سر كار شوكت مدار الخاقان محمد حسين خان قوللر آقاسي و حاجي عباس قلي خان و حاجي ابراهيم خان بختياري به سعي حاجي محمد كريم اصفهاني به اتمام رسيد، در سال 1299 «.

دعاي بالا سر مبارك در روي سنگ نقره شده بسيار خوانا، و تاريخ سنگ مرمري كه به جاي درخت مريم نصب شده در بالاي سر و نوشته «و هزي اليك بجذع النخلة» به تاريخ 1329 نقره و نصب شده است، كاشي صحن طرف خارجي رواق سال 1357 شعاع الدوله ي عراقي ساخته، و درب نقره ورودي ايوان بزرگ قبله در تاريخ 1329 كاشي و طلا گرفته شده.


باري بارگاه حسيني كه قبر مباركش در ميان آن است و ياران و خاندانش در زاويه ي آن اكنون مي باشند در وسط صحن بنا شده، و اطراف آن رواق سر پوشيده مزين به آينه و ميناكاري و تزئينات بسيار جالب توجه مي باشد.

درهائي كه از رواق منتهي به حرم مي شود، همه از نقره ي خالص است؛ و در بعضي درهاي نقره، طلاكوب شده است، و كف روضه ي منوره كه در دو طرف بالاي سر و پشت سر مسجدي است همه به هم متصل از سنگ مرمر بسيار عالي فرش شده، و ازاره ي آن هم از سنگ مرمر بسيار سفيد و ممتاز ساخته شده، و از سنگ مرمر ازاره به بالا آئينه كاري بسيار مجلل و زيبا به الوان مختلف نموده اند، و الحق بسيار هنر به كار رفته است. و تاريخ بناي آئينه كاري را در سال 1301، و بناي تزئينات آن را سال 1295 در بالاي سر درب نقره ورودي قبله مي نويسد:

طرف دست راست:



در عهد حاجي سيد جواد كليددار

اتمام يافت زينت ايوان كربلا



طرف دست چپ:



باني اين بناي شريف حاجي محسن آنك

كز رتبه گشته چاكر سلطان كربلا



(1295)

و تاريخ كتيبه ي بالاي ايوان همين درب قبله به خط محمد علي موسوي 1325 نوشته شد.