مزار و مرقد حضرت حسين «عليه السلام» و يارانش بدون اختلاف تاريخ، در همين سرزمين است كه هم اكنون مطاف ميليونها مسلمان است. از همان ساعتي كه لشكر عمر بن سعد از كربلا به طرف كوفه رهسپار شدند، بني اسد كه در غاضريه منزل داشتند


آمدند و آن اجساد را به خاك سپردند، و چنانچه در «كتاب عاشورا چه روزي است؟» نوشتيم ظن قوي آن است كه بيرون از شب 12 محرم نبوده.

و بر حسب روايات فرقه ي شيعه كه امام را جز امام نمي تواند غسل دهد، حضرت سجاد «عليه السلام» تشريف آورد و چون پدر را كه جز او كسي نمي شناخت در حال بي سري و زخم خوردگي يافت و دفن نمود، و بني اسد او را كمك كردند، ابدان طيبه ي ساير شهدا را نيز دفن فرمود، و بر آن قبر مقدس علامت نهاد و با انگشت مبارك روي خاك قبر نوشت: «هذا قبر الحسين قتلوه عطشانا» و اين علامت قبر همچنان آشكار بود، و از عشاير و قبايل كه خبر شدند به زيارت او آمده، و علامت قبر را حفظ كردند. و روز به روز با تحول و انقلاباتي كه پيدا كرد، تا امروز بارگاه و مرقد حسيني از ابنيه ي عاليه ي اسلامي و از هر جهت درون و بيرونش چون بهشت برين با بهترين وضعي تزيين شده، و مطاف شيعيان و دوستان و علاقمندان او مي باشد.

ما را عقيده بر آن است كه از روز 11 محرم سال 61 تاكنون، زائرين عرب و عجم به هر نحو ميسر بود و با هر قيمت، از زيارت قبر حسين «عليه السلام» دريغ نمي داشتند، و در تقديميها و ساختمان بنا و تزيين آن و اهداء اشياء نفيس و اجناس گرانبها و خدمات دوستدارانش بر يكديگر پيش دستي مي گرفته اند، و حتي در زمان بني اميه همان علامت قبر تبديل به ساختمان گشته، و سقف و سايبان بنا نمودند، زيرا در موقعي كه توابين از كرده ي خود پشيمان شدند و به فرماندهي سليمان بن صرد و پيرمردان كوفه به كربلا شتافتند و گريه و زاري نمودند، در پيرامون قبر شريف بود كه آن روز سايبان و سقفي داشته، و حتي دربان و خدام داشته است. در سال 61 هجري نهضت شيعيان شروع شد، و كم و بيش به كربلا مي رفتند كه بازديد كنند مصرع حسين را و زيارت نمايند تا سال 64 كه يزيد بمرد و سليمان بن صرد با شيعيان اواخر سال 64 و اوايل سال 65 هجري بر مرقد حسين گرد شدند ندبه و گريستن نمودند.


معلوم مي شود در ظرف سه سال بقيه ي سلطنت يزيد، علامت قبر به صورت قبه و بارگاهي در آمد، و سقف و سايبان و دربان پيدا نمود.

سيد ابن طاووس در «اقبال» مي نويسد: حسين بن ابي حمزه در اواخر خلافت بني اميه به زيارت قبر مطهر رفته است و آنجا عمارتي داشته، و از جابر بن عبدالله انصاري نيز منقول است كه قبر اواخر بني اميه معمور بوده است، در سال 128 هجري، يعني چهار سال قبل از انقراض بني اميه.

از روايت ديگر استفاده مي شود كه علامت قبر و گنبد و بارگاه و مسجد و عمارت از سال 61 تهيه و تا 128 هجري تكميل گرديده است.