هيچ جاي بحث نيست كه عمارت كنوني از سال 767 تا امروز باقي است، بنابر اين از كيفيت قبل از آن اطلاعي به دست نيست و از آن روز تاكنون هم تطورات و انقلاباتي ديده كه سير آن تاريك است و بر ما معلوم نيست، آنچه مسلم است در بدايت امر صندوق مطهر از فولاد بوده، و در عهد هر يك از سلاطين و علاقه مندان او صندوق و ضريحي تقديم شده، كه صندوق و ضريح سابق آن متروك و در خزينه ضبط شده است.

صندوقي بسيار بديع و از آثار مهم صنايع ايران و نمونه ي ارادت كامل و علاقه ي تام به حضرت حسين «عليه السلام» بوده، و نيروي سرپنجه ي ايراني را در صنايع مستظرفه نشان مي دهد.

پس از صندوق خاتم شاه اسماعيل، صندوقي به اين ظرافت و ريزه كاري كه در دست هست ديده نشده. اين صندوق در نهايت قدرت و استحكام و ظرافت ريزه كاري به الوان مختلف خاتم شده، و با عاج شاهكارهاي صنعت را در آن به كار برده اند. اين صندوق كه هم اكنون بر روي مرقد مبارك است، در وصف كار و صنعت چشم آدمي را خيره مي سازد.

اين صندوق، در عصر شاه طهماسب ثاني يا زمان شاه سلطان حسين ساخته شده. تاريخ ساخت آن، 1133 نوشته شده، ولي در سال 1216 كه وهابيها به كربلا آمدند و آنجا را غارت كردند و آتش زدند، مقداري از آن سوخته كه از سال 1219 تا سال 1225 اين صندوق را تكميل و تعمير نموده، و با عاج سوره ي «هل اتي» و ساير سور كوچك قرآن به طور عمودي و افقي در اطراف كنده هاي بالا و پائين و كمربندهاي نقش شده، و ريزه كاريهاي بسيار ظريف و خيره كننده اي كه در فن خاتم كاري ممكن


بوده، در نهايت قدرت به كار برده شده است، و به اين عبارت خاتمه يافته «بعد تكسر اعداء الله في سنة 1216 جدد خانجار به عمل استاد علي اشرف نجار خدمه بكتابة عبدالرحيم» تاريخ اصل كتيبه در 1133 به قلم عبدالرحمن كاتب است.

باري صندوق كه شش گوشه ساخته شده، و از داخل به وسيله ي برق مشعلهائي از اطراف و گوشه هاي آن نصب و با شيشه سنگهاي قدي بزرگ به قطره ده ميليمتر اطراف اين صندوق و روي آن پوشيده شده، و در درزهاي محل تقاطع شيشه سنگ، با پنبه چنان گرفته شده كه گرد و غبار هيچ بدانجا راه ندارد، و منفذي براي كهنه شدن آن نيست. وقتي زائر به اين صندوق نگاه مي كند كه قريب 230 سال قبل ساخته شده، گوئي تازه از زير دست استاد بيرون آمده، و مانند آينه ي درخشان، و هر بيننده را خيره و مبهوت مي سازد.

بالا و پائين شيشه هاي سنگ از نوار لاستيكي پوشيده شده كه خوب به هم جذب كرده شده، و مانند روز روشن جلوه گر است. و اين منظره بس زيبا كه نمونه ي عظمت شأن صاحب قبر است آدمي را واله و حيران مي سازد.