«ابوالفرج» در «مقاتل الطالبيين» مي گويد: جماعتي از شعراي متأخرين در حق امام شهيد مرثيه ها ساختند، ولي از شعراي سابقين چيزي در دست ما نيست، چون آنان از ترس بني اميه جرئت مرثيه گفتن نداشتند [1] .


امام جعفر صادق عليه السلام در مقاتل سلاطين اموي و عباسي، شعرا را ترغيب به خواندن مراثي مي نمود و خود شخصا به اشعار آنان گوش مي داد و تقاضا مي فرمود كه به همان لحن عزاداران و با رقت و حزن و اندوه بخوانند و در منزل آن حضرت، مجلس حزن و عزا بپا مي شد و خود امام گريه مي كرد و حرم او نيز گوش مي دادند و گريه مي كردند و آن حضرت ثواب مرثيه خواندن را بيان مي فرمود و در اثر همين تشويق شعراي شيعه مراثي زيادي ساختند و براي شيعيان خواندند و از روايت «ابوهارون مكفوف» دانسته مي شود كه شعرا به زيارت قبر مي رفتند و نزد قبر امام شهيد همان مراثي را براي شيعيان مي خواندند و مجلس سوگواري بپا مي داشتند و در اثر اهتمام آن امام اين گونه مجالس تأسيس گشت و زيارت قبر امام حسين عليه السلام رواج يافت.

«مسمع كردين» از امام صادق عليه السلام نقل مي كند كه فرمود: تو از اهل عراق هستي، آيا به زيارت قبر حسين عليه السلام نمي روي؟ گفتم: چون من مردي مشهور و سرشناس هستم و دشمنان زيادي از ناصبي ها و ديگران دارم، ترس آن دارم كه اگر به زيارت روم به گوش اولاد سليمان - والي بصره از طرف منصور دوانيقي - برسد و بر ضرر من اقدام نمايند. امام فرمود: آيا مصائب حسين را ياد مي كني؟ مسمع گويد: بله و گريه مي كنم [2] .

از اين حديث اصرار امام به روانه كردن شيعيان به زيارت دانسته مي شود و نيز دانسته مي شود كه در عصر منصور دوانيقي از زيارت امام حسين عليه السلام جلوگيري مي كردند و شيعيان در آن زمان نيز از زيارت ترس داشتند و اين موضوع اختصاص به زمان اموي ها و متوكل عباسي نداشته است. بحدي امام مردم را ترغيب به زيارت نمود - و همچنين ائمه ديگر - كه در آنجا ساختمان ها و منازلي تأسيس كردند و سكنه اي پيدا نمود و مردم از اطراف براي زيارت امام حسين عليه السلام حركت مي نمودند تا آنكه متوكل عباسي دستور داد تمام آن منازل و ساختمان ها را خراب كردند.