امام صادق عليه السلام همان طور كه دستور اقامه ي مجلس عزا و سوگواري داده بود شعراء را نيز وادار مي كرد مرثيه بخوانند.

شيخ صدوق رحمه الله روايت نموده كه امام صادق عليه السلام به «ابوعماره» فرمود: از اشعاري كه در مرثيه حسين عليه السلام گفته شده براي من بخوان. ابوعماره شعري خواند و امام گريه كرد. مجددا شعر ديگري خواند و امام گريه كرد. ابوعماره گويد: پيوسته شعر مي خواندم و امام گريه مي كرد تا اين كه صداي گريه و شيون را از اندرون خانه شنيدم.

سپس امام عليه السلام فرمود: هر كس شعر بخواند و پنجاه يا سي يا بيست يا ده نفر، يا


حتي يك نفر را بگرياند، از براي او بهشت است و اگر بخواند و خودش گريه كند يا خود را به گريه بزند و تباكي كند از براي او بهشت است [1] .

زيد شحام مي گويد: با جمعي از اهل كوفه در محضر امام جعفر صادق عليه السلام بوديم كه «جعفر بن عفان» وارد شد. حضرت او را نزديك خود نشاند و فرمود: به من خبر رسيده تو در مرثيه حسين شعر خوب مي گويي. گفت: آري، قربانت گردم! پس امام فرمود: بخوان؛ پس جعفر بن عفان خواند و امام و هر كس نزد او بود گريه كردند و فرمود: ملائكه مقرب نيز در اين مجلس حاضر شدند و به سخنان تو گوش دادند و آنان مثل ما و حتي بيشتر گريه نمودند، خداوند الان بهشت را براي تو واجب نمود و تو را آمرزيد و هر كس در حق حسين شعر بگويد و گريه كند يا كس ديگري را بگرياند، بهشت از براي او است و خداوند گناه او را مي آمرزد [2] .

و «ابن قولويه» در «كامل الزيارة» به سند خود از «ابوهارون مكفوف» نقل نموده كه چون بر امام صادق عليه السلام وارد شدم، فرمود: بخوان. پس خواندم، فرمود: نه، همان طور كه در نزد قبر حسين و بين خودتان مي خوانيد بخوان. پس خواندم:

«امرر علي جدث الحسين فقل لاعظمه الزكية»

چون امام گريه كرد، من ساكت شدم. فرمود: بقيه اشعار را بخوان. چون شعر اول تمام شد، فرمود: شعر ديگري بخوان. پس اين قصيده را خواندم كه مطلع آن چنين است:



«يا مريم قومي و اندبي مولاك

و علي الحسين فاسدي ببكاك»



پس امام گريه كرد و زنان بسيار گريه و بي تابي نمودند [3] .

از اين روايات و نظاير آنها دانسته مي شود كه امام صادق عليه السلام نه فقط شيعيان را وادار به اقامه مجالس عزا براي امام شهيد مي نمود، بلكه خود آن سرور شعرا را ترغيب بر شعر گفتن و شعر خواندن مي كرد. و ثواب بسيار از براي اين عمل بيان مي


فرمود. خود امام نيز در منزل اقامه عزا مي نمود و اهل بيت نيز شركت مي كردند و گريه مي نمودند. پس تأسيس اين مجالس از همان عصر امام جعفر صادق عليه السلام بوده است. بي جهت نيست كه شيعه را منسوب به امام جعفر عليه السلام مي دانند و اين مجالس كه تا امروز برپاست، از جهت ترغيب و تشويق امام جعفر و ائمه عليهم السلام است. اين همان مجالسي است كه موجب احياي امر ائمه است و در اثر اقامه اين مجالس است كه تدريس مسائل و تبليغ احكام و تذكر آيات قرآن و تفسير آيات و ذكر مواعظ و قصص و بيدار نمودن مردم از خواب غفلت و آشنا نمودنشان به وظايف روز ميسر مي شود.