بازگشت

زهد و تواضع امام


مسعده گويد: امام عليه السلام از كنار جمعي از فقرا عبور مي نمود. آنها سفره اي پهن كرده و چند تكه نان در آن گذاشته بودند، از امام عليه السلام خواهش كردند كه با آنان هم غذا شود.

امام عليه السلام فوري قبول كرد و نشست و با آنان از آن نان ها خورد و اين آيه را قرائت نمود:

(ان الله لا يحب المستكبرين) [1] .

«او گردنكشان را دوست نمي دارد».


آنگاه فرمود: من دعوت شما را پذيرفتم، شما نيز دعوت مرا بپذيريد. پس همگي برخاستند و به منزل امام عليه السلام رفتند. حضرت به كنيز خود فرمود: هر چه غذاي خوب ذخيره كرده اي حاضر كن. [2] .

كساني كه كريم و شريفند، مي دانند كه امام عليه السلام تا چه حد تواضع فرموده است. نزد آنان نشستن با آن كه شايد محل رفت و آمد عموم بوده و از تكه نان هاي آن ها خوردن كه از جاهاي مختلف جمع كرده بودند، از مثل آن سرور انصافا تواضعي است عظمي. آن حضرت بدون آن كه تعلل و تسامح كند، فوري دعوت آنان را اجابت فرمود و با آنان نشست. آنگاه از آنان دعوت نمود، مثل آن كه آنها همرديف آن حضرت هستند، و به آنان گفت: هر ديدي، بازديد دارد. من سخن شما را شنيدم، شما نيز دعوت مرا اجابت كنيد. و قطعا در منزل بزرگان غذاهاي مخصوصي هست كه براي مهمانان عزيز ذخيره مي شود، امام از آن ذخيره ها براي فقرا طلبيد، و به آنان فهماند كه در نظر وي عزيز هستند، و فقر و مسكنت آنان موجب اين نيست كه در نظر آن سرور كوچك شمرده شوند.

آري! امام حسين عليه السلام در اين خلق و خوي عظيم به جد بزرگوار خود تأسي كرده است، و سلوك و رفتار پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم با اصحاب صفه، سرمشق فرزند او است. روات و ناقلان اخبار و تاريخ، در زمان سلطنت معاويه و يزيد نمي توانستند فضايل و مناقب اهل بيت رضوان الله تعالي عليه را نقل نمايند، و چه بسا همين نقل فضيلت موجب كشته شدن راوي مي شد. از اين جهت است كه فضايل و مناقب امام حسين عليه السلام را بايد در اين گوشه و آن گوشه پيدا كرد.

نيز در كتاب «مناقب» آمده است: امام حسين عليه السلام بيست و پنج سفر پياده از مدينه به مكه معظمه براي حج رفت با آن كه بهترين مركبها در معيت حضرتش


بود. [3] .

فرق است ميان كسي كه به جهت فقر پياده به حج رود با كسي كه براي تواضع و عبادت خداوند با توانايي بر سوار شدن، پياده رود و اين دو در اجر و ثواب برابر نخواهند بود.

حضرت صادق عليه السلام فرمود: «خداوند به چيزي سخت تر و بهتر از پياده رفتن به سوي خانه او، عبادت نمي شود» [4] .

چه بسا در اثر پياده رفتن امام عليه السلام، ثروتمندان به اين عبادت دعوت مي شدند، و به آن سرور اقتدا مي نمودند. از طرفي، اين عمل موجب تشويق فقرا براي پياده روي و دلجويي از آنان مي شد. و در اثر اين عمل، آنان نيز با رضايت خاطر و با نشاط، اين عبادت را بجا مي آوردند.

از اين رو است كه امام عليه السلام بيست و پنج سفر پياده به حج رفته، و بزرگترين عبادت را انجام داده، و اجر عظيم الهي را در نظر گرفته است.


پاورقي

[1] سوره‏ي نحل، آيه 23.

[2] تفسير عياشي، ج 2، ص 257، ح 15، در تفسير سوره‏ي نحل، آيه 23.

[3] مناقب آل ابي‏طالب، ج 4، ص 69 في مکارم اخلاقه.

[4] تهذيب، ج 5، ص 11، کتاب الحج، باب 1، ح 28.