«صاحب» در لغت عرب به معني همراه است و بر «اصحاب» و صحابه جمع بسته مي شود. اصحاب و صحابه ي رسول خدا صلي الله عليه و اله به معناي ياران و همراهان حضرتش است، ولي در اصطلاح تاريخ اسلام، معناي خاص دارد. صحابي، كسي است كه به رسول خدا صلي الله عليه و اله ايمان آورده و حضرتش را ديده باشد صحابه، از نظر فضيلت و شرف ايمان، داراي مراتب پنچ گانه هستند:

1. آن ها كه پيش از غزوه ي بدر، ايمان آوردند؛

2. آن ها كه پس از غزوه ي بدر، تا فتح خيبر ايمان آوردند؛

3. آن ها كه پس از غزوه ي خيبر، تا فتح مكه ايمان آوردند؛

4. آن ها كه پس از فتح مكه ايمان آوردند؛

5. آن ها كه در قرآن به لقب منافق، ناميده شدند.

هر كدام از اين پنج گروه، از نظر فضيلت و شرف اسلامي، برتر از گروهي هستند كه در پي قرار دارد و نخستين گروه، افضل و اشرف از همه مي باشند، آن ها سابقين در اسلام هستند و مجاهدان و شهداي بسياري در ميان آنان است. ايمان آوردن آن ها وقتي بوده كه اسلام در نهايت ضعف مي زيسته و داراي هيچ گونه قدرتي نبوده، چه قدرت سياسي و چه قدرت نظامي و چه قدرت اقتصادي، بلكه همه ي آن قدرتها بر ضد اسلام كمر بسته بودند.

تاريخ اسلام در حق گروه سابقين ظلم روا داشته و همه ي گروه ها را با يك چشم نگريسته و همه ي افراد آن ها را صحابي خوانده است.

بسياري از مسلمانان عصر اموي و عباسي، پا را فراتر نهاده و همه ي گروه هاي پنج گانه را عادل و پارسا خوانده اند، در حالي كه خود آنها به يك ديگر چنين نظري نمي كردند.