بازگشت

نتيجه


در پرتو بررسي تاريخي واژه هاي به كار رفته در حادثه ي عاشورا، زاويه ي انحراف ايجاد شده پس از پيامبر كاملاً قابل شناسايي است؛ بنابراين، مي توان نتيجه گرفت كه تغيير در برداشت از اين مفاهيم به مرور آغاز شد، به گونه اي كه قدرتمندان توانستند تمام واژه ها را به نفع خود تفسير و توجيه نمايند. اين طيف كه در انديشه ي گذشته و احياي دوره ي جاهلي بودند، با تغيير در برداشت از مفاهيم و تفسير واژه هاي دو پهلو و احياناً جعل حديثي در اين باب، توانستند جامعه را به سوي دوره ي جاهلي و ارزش هاي آن سوق دهند و با تلاش در تغيير معنا و مراد اسلاميِ واژه ها، توانستند زمينه ي تسلط كامل بر قدرت را فراهم نمايند. البته ريشه دار بودن اخلاق و ارزش هاي دوره ي جاهلي در ميان مردم و خو گرفتن به آنها، زمينه را براي اين كار تسهيل كرد.

جريان مقابل اين حركت كه با آموزه هاي دين آشنا بود و براي احياي آن دست به قيام زد، همين واژه ها را در معاني اسلامي به كار مي برد. حادثه ي عاشورا برايند اين دو نيروي متمايز است كه پيش از اين در عصر نبوي يكديگر را آزموده بودند؛ بنابراين حادثه ي عاشورا براي جلوگيري از رجعت به گذشته و انحرافات پديد آمده در اين زمينه بود و شهادت امام حسين(ع) نقطه ي اوج اين برخوردها و نشان از بازگشت مردم و دولت مردان به سوي جامعه ي جاهلي و ارزش هاي آن بود. براي آگاهي از انديشه هاي دو طرف، و پي بردن به مقصود واقعي واژه ها در آن دوره، كاوش و بررسي تاريخي درباره ي آنها امري ضروري است.