شهادت امام حسين (ع) دل همه ي مردم را به درد آورد؛ مگر، بني اميه و ساكنان دمشق و بصره.

شيخ جليل القدر جعفر بن قولويه از يونس بن ظبيان و ابوسلمه ي سراج و مفضل بن عمر نقل مي كند كه گفتند: ما از امام صادق (ع) شنيديم كه مي فرمود: پس از شهادت حسين بن علي (ع) همه ي آفريدگان خدا بر او گريستند، مگر سه چيز: بصره، دمشق و آل عثمان. [1] .

امام صادق (ع) فرمود: هنگامي كه ابا عبدالله الحسين (ع) به شهادت رسيد، آسمان ها و زمين هاي هفت گانه با آنچه در آنها و ميان آنها است و هر كس در بهشت و جهنم است و آنچه ديده مي شود و ديده نمي شود، بر آن حضرت گريستند؛ مگر سه چيز كه بر وي نگريستند. گفتم: جانم به فدايتان، آن سه چيزي كه براي او گريه نكردند چه بود؟ فرمود: بصره، دمشق و خاندان حكم بن ابي العاص. [2] .

بدون شك مقصود از بصره و دمشق ساكنانش هستند؛ چنانكه وقتي خداي متعال مي فرمايد: «از شهر بپرس» [3] يعني از اهلش بپرس.


اما ساكنان دمشق؛ به اين خاطر كه بني اميه سالياني دراز بر آنان حكومت كردند و فتنه ها و تبليغات دروغين بسياري در اين شهر بر ضد خاندان پيامبر (ص) انجام شد. براي بصره نيز همين بس كه خوارج، اين شهر را به عنوان پايگاه خود انتخاب كردند و روياروي امالي كه پيروي از او واجب بود، يعني علي بن ابي طالب (ع)، ايستادند. باقيمانده هاي آثار جنگ جمل نيز نقشي داشت كه نمي توان از آن چشم پوشيد.

اما خاندان عثمان و خاندان حكم بن ابي العاص؛ اينان - چنانكه گذشت - از بني اميه (شجره ي ملعونه در قرآن) هستند.

آنچه مهم است اينكه شاميان در آغاز از ماجراي قتل حسين (ع) نه تنها متأثر و غمگين نشدند، بلكه پيروزي يزيد را هم به او تبريك مي گفتند.