آيا سرهاي مقدس با كاروان حسيني همراه بود؟
از برخي رواياتي كه پيش از اين از سيد بن طاووس نقل شد استفاده مي شود كه سرهاي مقدس در حركت كاروان حسيني از كوفه به شام با آن همراه بود.
اما مطابق برخي روايتهاي ديگر سرهاي مقدس پيش از كاروان حسيني به شام رسيد. شيخ مفيد در اين باره مي نويسد: «پس از آنكه مردم از چرخاندن آن - يعني سر مقدس - در كوفه فراغت يافتند، آن را به در قصر بازگرداندند و ابن زياد آن را به زحر بن قيس [1] سپرد. سرهاي اصحاب را نيز به او داد و به سوي يزيد، ملعون آسمانها و زمين گسيل داشت.
ابوبردة بن عوف ازدي [2] ، طارق بن ابي ظبيان [3] و شماري ديگر از كوفيان را نيز با وي همراه ساخت؛ تا آنكه به همراه سر مبارك بر يزيد در دمشق وارد شدند.» [4] .
از اين روشن تر در اين باره سخن شيخ مفيد است كه مي گويد: «سپس عبيدالله بن زياد پس از فرستادن سر حسين (ع) فرمان داد تا زنان و كودكانش را تجهيز كردند؛ و فرمان داد تا علي بن الحسين (ع) را غل و زنجير به گردن كردند. آنگاه آنان را همراه مجفر بن ثعلبه عائذي و شمر بن ذي الجوشن، به دنبال سر گسيل داشت. آنان حركتشان دادند تا به كساني كه سر را همراه داشتند رسيدند. علي بن الحسين (ع) در طول مسير با كسي يك كلمه حرف نزد تا آنكه به شام رسيدند...» [5] .
پاورقي
[1] شرح زندگي وي در جلدهاي پيشين همين مجموعه آمده است.
[2] وي از طرفداران عثمان بود. در جنگ جمل با اميرمؤمنان (ع) شرکت نکرد ولي در جنگ صفين به ياري او شتافت. او مردي منافق بود. با معاويه پنهاني مکاتبه داشت و نزد او از احترام برخوردار بود. (ر. ک. مستدرکات علم رجال الحديث، ج 8، ص 339.
[3] نيز نمازي گويد: «طارق بن ابيظبيان (ابيشهاب) از کساني است که سر حسين (ع) را به فرمان عبيدالله بن زياد به دمشق بردند. (ر. ک. مستدرکات علم رجال الحديث، ج 4، ص 284).
[4] الارشاد، ج 2، ص 118.
[5] الارشاد، ج 2، ص 119؛ و ر. ک. تاريخ الطبري، ج 3، ص 338، الفصول المهمه، ابنصباغ مالکي، ص 193؛ مختصر تاريخ دمشق، ج 24، ص 111؛ مقتل الحسين، خوارزمي، ج 2، ص 58. محقق قرشي به نقل از عبدالباسط الفاخوري مينويسد: «آنگاه عبيدالله سر شريف و علي بن الحسين (ع) و اهل حرم همراهش را با چنان شيوهاي آماده کرد که ياد آن تن را ميلرزاند و حتي حيوانات را ميترساند» (حياة الامام الحسين بن علي (ع)، ج 3، ص 367، به نقل از تحفة الانام في مختصر الاسلام). ابوطالب مکي گويد: «سپس عبيدالله بن زياد، علي بن الحسين (ع) و اهل حرم همراهش را تجهيز کرد؛ و اين پس از آن بود که شماري را کشتند و بقيه را اسير کردند. آن هم با شيوهاي که ياد آن تن انسان را ميلرزاند و نفرت را نسبت به يزيد بن معاويه برميانگيزد...» (قوة القلوب، ج 1، ص 75). در اين ميان سخن ابنتيميه شگفتانگيز است که اين حقيقت تاريخي را منکر شده و ميگويد: «ابنزياد پس از کشتن حسين (ع)، حرم او رابه سوي مدينه حرکت داد.» ر. ک. المنتقي من منهاج الاعتدال، ذهبي، ص 288.