مـادرش دخـتـر شـليـل بـن عـبـداللّه بـجـلي بـود و شليل برادر جرير بن عبداللّه و از صحابه بود. (ر.ك: ابصار العين، ص 73)

عبداللّه نوجواني يازده ساله بود. [1] چون تنهايي عمويش را در ميان دشمنان ديـد كـه پـس از شـهـادت يـارانـش او را از هـر سـو محاصره كرده اند و از سرش بر اثر ضـربتي كه مالك بن نسر كندي به او زده بود خون جاري است، نزد آن حضرت آمد. «او كـه جواني نابالغ بود از نزد زنان آمد تا در كنار حسين (ع) ايستاد. زينب، دختر علي (ع)، خـود را بـه او رسـانـد تـا او را نـگـهـدارد؛ و امـام نـيـز به زينب فرمود: «خواهرم او را نگهدار». اما او به شدت خودداري كرد


و گفت: به خدا سوگند از عمويم جدا نمي شوم! در ايـن هنگام ابجر بن [2] كعب با شمشير به حسين (ع) حمله كرد. جوان به او گفت: واي بر تو اي ناپاك زاده، آيا مي خواهي عموي مرا بكشي؟ ابجر شمشيري به او حـواله كـرد و جوان آن را با دست دفع نمود كه شمشير دستش را قطع كرد، به طوري كه از پـوسـت آويـزان شـد. آنـگاه جوان فرياد زد: اي مادر جان! حسين (ع) او را گرفت و به سـيـنـه چـسـبـانـيـد و گـفـت: اي زاده ي بـرادرم، بـر آنـچـه بـر تـو نـازل شـد شـكيبا باش و از اين كار رضاي خداي را بجوي؛ كه خداوند تو را به پدران نيكو كارت ملحق خواهد ساخت.»

آنـگـاه حـسـيـن (ع) دسـتانش را بلند كرد و گفت: «پروردگارا، اگر چند صباحي آنان را برخوردار ساختي، پس از آن ايشان را پراكنده ساز و در راههاي گوناگون قرارشان ده؛ و هـرگـز واليـان را از آنـان خوشنود مگردان. چرا كه اينان ما را دعوت كردند تا ياري دهند، اما پس از آن با ما از سر دشمني بر آمدند و ما را كشتند!» [3] اما خوارزمي مـي نـويسد: «سپس مطابق روايتي كه نخست نقل كرديم عبداللّه بن حسن به ميدان آمد، ولي درست تر اين است كه مطابق روايت دوم، قاسم بيرون آمد و مي گفت:

اگر مرا نمي شناسيد، من زاده ي حيدر هستم، شير بيشه و شير ژيان،

براي دشمنان چونان باد صرصرم، و همه شما را از دم شمشير مي گذرانم.

او آن قدر جنگيد تا به شهادت رسيد.» [4] .

در مـنـاقـب ابـن شهر آشوب آمده است: آنگاه عبداللّه بن حسن بن علي (ع) به ميدان آمد و مي گفت:

اگر مرا نمي شناسيد من فرزند حسن هستم، سبط پيامبر برگزيده و امين، اين حسين است، چونان اسير گرفتار، در ميان مردمي كه خداوند آنان را از باران سير مگرداناد.


آنـگـاه چـهـارده تـن از دشـمـن را كـشـت. هـانـي بـن شـبـيـب وي را بـه قتل رساند؛ كه صورتش سياه گرديد.» [5] .

در مـقـاتـل الطـالبـيـيـن آمـده اسـت كـه او را حـرمـلة بـن كاهل اسدي كشت. [6] .

سـيـد بـن طاووس گويد: آنگاه حرملة بن كاهل ملعون او را هدف تير قرار داد و در حالي كه در دامن عمويش، حسين (ع) بود وي را به قتل رساند. [7] .