ميثم تمار [1] از عمره به كوفه بازگشت [2] «عبيد الله زياد او را دستگير كرد. ميثم را نزد وي آوردند و گفتند: او از ياران برگزيده علي (ع) است!

گفت: واي برشما، او عجم است؟

گفتند: آري

عبيدالله گفت: پروردگارت كجاست؟


گفت: در كمين همه ستمكاران، كه تو يكي از آنهايي.

گفت: با وجود عجم بودن، مقصودت را خوب بيان مي كني! بگو ببينم، رفيق تو درباره رفتار من با تو چه خبر داده است؟

گفت: خبر داده است كه من دهمين كسي هستم كه تو آنان را به دار مي كشي. [3] چوبه دارم از همه آنان كوتاه تر است و از همه به غسّالخانه نزديك ترم.

گفت: با او مخالفت خواهم ورزيد!

گفت: چگونه تواني با او مخالفت كرد!! به خدا سوگند او به من خبر نداد مگر از پيامبر، از جبرئيل، از خداي تعالي، چگونه مي تواني با اينان مخالفت كني؟ من محّلي را كه در كوفه به دار كشيده مي شوم مي شناسم و من نخستين آفريده خدا هستم كه در اسلام به لجام زده مي شود!

پس از گفت وگو عبيدالله او را همراه مختار بن ابي عبيده به زندان افكند. [4] .

ميثم به مختار گفت: آزاد مي شوي و به خونخواهي حسين (ع) قيام مي كني و اين قاتل را مي كشي!

هنگامي كه عبيدالله، مختار را براي قتل فرا خواند، پيك يزيد نامه اي را براي يزيد آورد كه از او مي خواست مختار را آزاد كند؛ و آزادش كرد. سپس دستور داد كه ميثم دار زده شود؛ و او را بيرون آوردند. مردي به او برخورد گفت: اي ميثم چه نيازي بود كه خود را به دردسر بيندازي؟!


ميثم تبسمي كرد و با اشاره به درخت خرما گفت: من براي او آفريده شده ام و او براي من تغذيه شده است. چون بر چوبه دار بلندش كردند، مردم بر در خانه عمرو بن حريث پيرامونش گرد آمدند. عمرو گفت: به خدا سوگند به من مي گفت: من همسايه توام! چون به دار كشيده شد، به كنيزش دستور داد زير چوبه دار را آب و جارو كند و تميز نمايد.

ميثم آغاز به نقل فضايل بني هاشم كرد. به ابن زياد گفتند: اين بنده شما را رسوا كرد! گفت: او را لجام بزنيد! و او نخستين آفريده خدا بود كه در اسلام لجام زده شد.

قتل ميثم ده روز پيش از ورود امام حسين (ع) به عراق روي داد. در روز سوم دار زدنش او را خنجر زدند و او تكبير گفت: سپس در پايان روز از دهان و بيني اش خون سرازير شد.» [5] .

نقل شده است كه هفت تن از خرما فروشان گرد آمدند وآماده دفن ميثم گشتند. شبانه به سوي او آمدند؛ و در آن حال نگهبانان سرگرم نگهباني بودند. آتشي كه اينان افروخته بودند، ميان ياران ميثم و نگهبانان حايل گرديد. آنان بدن او را با چوبه دار برداشتند و به چشمه اي در قبيله مراد انتقال دادند و در آنجا دفن كردند. چوبه را هم در يكي از خرابه هاي محلّه افكندند. چون بامداد فرا رسيد. سپاه را فرستادند ولي چيزي نيافتند. [6] .

از ميثم روايت شده است كه گفت: اميرالمؤمنين (ع) مرا فرا خواند و گفت: چه خواهي كرد اي ميثم آنگاه كه فرزند خوانده بني اميه[پسر فرزند خوانده بني اميه] عبيدالله بن زياد تو را وادار كند كه از من بيزاري جويي؟

گفتم: يا اميرالمؤمنين هرگز از تو بيزاري نمي جويم!

فرمود: در اين صورت، به خدا سوگند، تو را مي كُشد و بر دار مي كِشد.

گفتم: شكيبايي مي ورزم، اين در راه خدا چيزي نيست.

فرمود: اي ميثم، در آن صورت، همراه من و در مرتبه مني! [7] .