بازگشت

نامه مسلم به امام


شمار بيعت كنندگان كوفه با مسلم روز به روز افزايش مي يافت. پس از آن كه شمار آنها به هجده هزار تن رسيد [1] ، مسلم موضوع را به امام (ع) نوشت. او نامه را به وسيله قيس بن مسهّر صيد او مي فرستاد و عابس بن ابي شبيب شاكري و غلامش، شوذب، را نيز با او همراه ساخت. متن نامه چنين بود:

«اما بعد، راهنمابه كسان خويش دروغ نمي گويد، هجده هزار تن از كوفيان با من بيعت كرده اند. همين كه نامه ام به تو رسيد در آمدن شتاب كن كه مردم همه با شما هستند و به خاندان معاويه، نظر و تمايلي ندارند، والسلام.» [2] .



پاورقي

[1] کمترين شماري که منابع تايخي براي بيعت کنندگان نوشته اند دوازده هزار تن است (مناقب آل ابي طالب، ج 4، ص 91؛ تاريخ الطبري، ج 3، ص 275؛ مروج الذهب، ج 3، ص 55؛ و ديگران). بيشتر مورخان شمار آنان را هجده هزار تن نوشته اند؛ (اللهوف، ص 16؛ روضة الواعظين، ص 173؛ الاخبار الطوال، ص 235؛ تاريخ الطبري، ج 3، ص 290؛ مشير الاحزان، ص 32، الارشاد، ص 186، سير اعلام النبلأ، ص 299، و ديگران.) گروهي هم سي هزار تن نوشته اند (عقد الفريد، ج 5، ص 126؛ الامامه و السياسه، ج 2، ص 4.) گروهي نيز شمار آنان را چهل هزار تن نوشته اند (مشير الاحزان، ص ‍26،) همه اين ارقام را مي توان درست دانست. به اين ترتيب که بگوييم هر کدام از آنها به يکي از برهه هاي زماني اختصاص داشته و آن هنگامي که مسلم نامه اش را به امام مي نوشته است شمار آنان هجده هزار تن بوده است. آنچه ذهبي درباره نامه مسلم به امام (ع) نوشته است نيز مؤيد اين مطلب است. "... تا کنون هجده هزار تن با من بيعت کرده اند...» (سير اعلام النبلأ، ج 3، ص 299). ولي روايت طبري به نقل از عبداله بن حازم که مي گويد شمار بيعت کنندگان در هنگام قيام مسلم هجده هزار تن بوده است، سخن فوق را تضعيف مي کند (تاريخ الطبري، ج 3، ص 286).

[2] تاريخ الطبري، ج 3، ص 290؛ نيز ر.ک. مشير الاحزان، ص 32.