بازگشت

در فضائل گريه


مقصد هشتم: در فضايل گريه، يعني اموري كه با آنها زيادتي دارد گريه بر ساير اعمال حسنه، و آن پنج است:

اول: اين است كه جايز است صلوات فرستادن بر گريه كننده، يعني بگوئيد به او صلي الله عليك، چنانكه در خبر است كه حضرت رسول (صلي الله عليه و آله) فرمود: «الا و صلي الله علي الباكين علي الحسين (عليه السلام)» [1] و مراد يا اخبار است، يا دعا، و به هر تقدير مطلوب حاصل است.

دوم: آنكه گاهي فضيلت مي رسد [به فضيلت] اصعب اعمال، [و آن عبارت از اين است] كه شخص ولد عزيز خود را، بامر خدا و تقرب به سوي او، به دست خود قرباني كند، چنانكه از حديث رضا (عليه السلام) ظاهر مي شود، كه فرمودند: چون ابراهيم (عليه السلام) گوسفند را به عوض پسرش فدا نمود آرزو كرد كه كاش پسرش را ذبح كرده بود، تا اينكه به ارفع درجات فائز مي گرديد، پس خداوند به او وحي نمود قضيه هائله كربلا را، پس جزع كرد و گريست بر آن حضرت، پس وحي شد به او كه اين جزع را به عوض جزع تو بر اسمعيل قبول نمودم، و ارفع درجات را از براي تو قرار دادم. [2] .

ولي اين مطلب به هر كس نمي رسد مگر كسي كه حسين (عليه السلام) در نزد او عزيز باشد به قسمي كه در نزد ابراهيم عزيز بود، زيرا كه در اين روايت اول از ابراهيم (عليه السلام) سؤال شد كه كيست محبوب تر پيش تو از جميع خلق؟ عرض كرد: حبيب تو، وحي شد


كه آيا او محبوب تر است نزد تو يا نفس تو؟ عرض كرد بلكه او پيش من اعز است از نفسم، فرمود: آيا فرزند او محبوبتر است به نزد تو، يا فرزند خودت؟ عرض كرد فرزند او، فرمود آيا ذبح فرزند او به طريق ظلم و عدوان به دست دشمنان تو را بيشتر به درد مي آورد، يا ذبح خودت فرزندت را به دست خود در راه اطاعت من؟ عرض كرد: ذبح فرزند او، پس واقعه ي كربلا از برايش بيان شد و گريست، و آن وحي به سوي او آمد كه ذكر شد، پس اي كساني كه حسين (عليه السلام) در نزد شما محبوبتر از فرزند عزيز است، و ذبح او مانند گوسفند دل شما را بيشتر از ذبح فرزند به درد مي آورد، بشارت باد شما را كه از براي شما، به هر جزعي ثواب قرباني اولاد خواهد بود (ان شاء الله).

سوم: آنكه حدي از براي او نيست در جانب قلت و از براي ثوابش در جانب كثرت به خلاف ساير اعمال. [3] .

چهارم: و آن از عجايب است، كه اگر محقق هم نشود در خارج و لكن شبيه آن واقع شود، باز ثواب آن حاصل است، يعني اگر گريه نباشد و همان تباكي باشد، يعني خود را شبيه نمايد به گريه كننده، يعني سر را به زير اندازد، و صدا كند، و اظهار علامات رقت نمايد، ثواب آنرا دارد [4] ، لكن بايد تباكي هم لله باشد نه به جهت ريا، چنانكه بعضي توهم كرده اند.

پنجم: آنكه آن بالاتر است از جميع اقسام ايمان و اعمال صالحه از جهات چندي كه بعضش گذشت و بعض آن بيايد (ان شاء الله).


پاورقي

[1] بحار 304:44 - تفسير الامام العسکري (عليه‏السلام) ص 369.

[2] بحار 226 - 225 :44 - عيون الاخبار 209:1.

[3] بحار 285:44 - کامل الزيارات باب - ص 104 - 103.

[4] بحار 282:44 - امالي صدوق مجلس 29 ص 121 - 120.