حضرت به دنبال جمله مذكور مي فرمايد: «وَ أَنْ آمُرَ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهي عَنِ المْنُكْرَ»؛ تعبير «امر بن معروف و نهي از منكر» و همچنين اين مطلب را كه «قيام عاشورا براي امر به معروف بود»، زياد شنيده ايد. ولي در اين جا اين ابهام و سؤال باقي مي ماند، كه چه تفاوتي بين امر به معروفي كه ما شنيده ايم، علما از آن بحث مي كنند، و شرايط خاصي براي آن قائل هستند، با امر به معروفي كه حضرت عليه اللام بيان مي كنند و به آن عمل مي كنند، وجود دارد؟ ما چنين امر به معروفي نشنيده بوديم كه انسان براي تحقق آن دست زن و فرزندان خود را بگيرد، در بياباني بي آب و علف با عده اي كه توجهي به امر به معروف او نكرده اند بجنگد و در آن جا به شهادت برسد. اين چگونه امر به معروفي است؟

از طرف ديگر، ما شنيده ايم كه براي امر به معروف و نهي از منكر شرايطي ذكر مي كنند و مي گويند شرط امر به معروف اين است كه انسان خوف ضرر نداشته باشد. حال آن كه حضرت (ع) در اين جا با يقين به ضرر اقدام به امر به معروف كردند. چگونه اين عمل حضرت با احكامي كه ما در مورد امر به معروف و نهي از منكر مي شناسيم و با آن ها آشنا هستيم، سازگاري دارد؟ به دنبال اين سؤال برخي مي گويند كه اين نوع امر به معروف حكمي اختصاصي براي سيدالشهداء (ع) بود كه از آسمان نازل شده بود و فقط در حق ايشان بود. بعضي ها هم اين گونه مي گويند كه براي هر كدام از ائمه اطهار عليهم السلام وظيفه اي اختصاصي وجود داشته است كه از جانب خدا براي آنان تعيين و مشخص شده بود، و اين اعمال ملاك عامي نداشته و قابل سرايت به ديگران نيست. آيا اين پاسخ صحيح و قانع كننده اي است؟ آيا اين امر به معروف خاصي بود كه سيدالشهداء (ع) به اين شكل انجام بدهد، يا نه ممكن است روزگاري بيايد كه لازم باشد افراد ديگري به همين صورت عمل كنند؟ اين ها سؤال هايي است كه ممكن است مطرح شود و حتي ممكن است ابتدائاً جواب هاي مثبت يا منفي هم به نظر برسد. اما بايد سؤال را مورد توجه قرار داد و جواب روشن كننده اي براي آن ارائه كرد.

قبل از اين كه به توضيح جواب اين سؤال ها بپردازيم، خوب است اشاره اي به اهميت امر به معروف و نهي از منكر در قرآن، روايات و كلمات اهل بيت: داشته باشيم.