بازگشت

همه شهدا به مقام عباس عليه السلام غبطه مي خورند


هنوز نواي دلنشين سرآمد جوانان اهل فردوس حضرت ابا عبدالله الحسين عليه السلام در شب عاشورا، خطاب به يارانش در گوش تاريخ طنين انداز است. آنجا كه فرمود: «من ياراني بهتر و با وفاتر از ياران خويش سراغ ندارم.»(1)



آنگاه كه نيك مي نگري از كودك شيرخواره تا پيرمرد نود ساله را در اوج قله فتح و ايثار كربلا مي بيني. تو گويي عاشورا مكتب انسان سازي براي هر نسل و هر فصل است و براي همگان از كوچك و بزرگ و از هر دسته و مقام، الگويي ماندگار آفريده است. اوراق زرين تاريخ سراسر رشادت و شهادت كربلا مشحون از تجليات زيباي خدايي است كه نقش حساس و وصف ناپذير «ياران جوان» امام حسين عليه السلام بسي برجسته و مشعشع است. به گواه تاريخ از فرزندان مبارك اميرالمؤمنين امام علي عليه السلام، شش جوان در كربلا به شهادت رسيدند كه يكي از آنها حضرت علي اكبر عليه السلام بود كه در سن هجده سالگي در ركاب پدر در نهايت شهامت جنگيد تا شهد نوشين شهادت را نوشيد.



شخصيت والاي حضرت عباس بن علي عليه السلام از آنچنان جايگاهي در نزد اهل بيت برخوردار است كه امام زين العابدين عليه السلام فرمود: «خداوند رحمت كند عمويم عباس را، او خود را فداي برادرش حسين عليه السلام كرد. تا اين كه هر دو دست او قطع شد و خداوند به او همانند جعفر طيار دو بال عطا نمود كه در بهشت با فرشتگان پرواز كند. براي عباس نزد خدا متعال منزلت و درجه اي است كه تمام شهيدان در قيامت به آن مقام و منزلت غبطه مي خورند.»



در صدر آنان، سيماي دلرباي آقا قمر بني هاشم اباالفضل العباس عليه السلام مي درخشد. آن حضرت كه علمدار و سقاي سپاه حق بود در حادثه عاشورا سي و چهار سال داشت. در تاريخ آمده است كه امام علي عليه السلام - پس از شهادت ام الائمه حضرت فاطمه زهراسلام الله عليها- از برادر بزرگوارشان عقيل - كه عالم به علم انساب عرب بود- خواست تا همسري براي آن حضرت انتخاب كند كه فرزنداني شجاع و دلاور بياورد. عقيل، فاطمه دختر حزام را معرفي نمود و عرض كرد: در عرب شجاع تر از پدران او كسي را نمي شناسم.(2)



اميرالمؤمنين با فاطمه دختر حزام ازدواج كرد كه ثمره اين پيوند مقدس چهار پسر به نام هاي عباس، عبدالله، عثمان و جعفر بود. از آن پس فاطمه، «ام البنين» - مادر پسران- لقب گرفت و به وجود اين چهار پسر و يادگار از اميرالمؤمنين مباهات مي ورزيد و هر چهار پسر را در راه خدا و در ركاب حسين عليه السلام تقديم نمود.



«عباس» در لغت به معناي «شير بيشه» است كه ديگر شيران از او بترسند(3) و قامت استوار و رشيد و چهره زيبا و شجاعت كم نظير«ماه بني هاشم» خود گوياي اين حقيقت بود كه وجود آن حضرت در سپاه برادر بزرگوارش و امام زمانش خود محكم ترين پشتوانه براي سيد الشهداء عليه السلام محسوب مي شد. چه اين كه آنگاه كه امام حسين عليه السلام بر سر پيكر پاره پاره برادر رشيدش ابوالفضل حاضر شد فرياد بر آورد كه : "اكنون ديگر كمرم شكست و دشمن بر من جسور گشت."(4)



شخصيت والاي حضرت عباس بن علي عليه السلام از آنچنان جايگاهي در نزد اهل بيت برخوردار است كه امام زين العابدين عليه السلام فرمود: «خداوند رحمت كند عمويم عباس را، او خود را فداي برادرش حسين عليه السلام كرد. تا اين كه هر دو دست او قطع شد و خداوند به او همانند جعفر طيار دو بال عطا نمود كه در بهشت با فرشتگان پرواز كند. براي عباس نزد خدا متعال منزلت و درجه اي است كه تمام شهيدان در قيامت به آن مقام و منزلت غبطه مي خورند.»(5)



و امام صادق نيز فرمود: «عموي ما عباس، داراي بصيرت و شناختي نفوذ ناپذير و ايماني محكم و پايدار بود و در ركاب امام حسين عليه السلام جهاد نمود و نيكو مبارزه كرد تا به شهادت رسيد.»(6)



حضرت اباالفضل عليه السلام نماد و اسوه اطاعت و فرمانبري و همچنين وفاداري نسبت به امام، رهبر و مقتداي خويش است.



زيباترين گواه بر وفاداري او، حماسه اي است كه آن حضرت در كنار نهر فرات و در ميان خيل عظيم سپاهيان باطل آفريد. آنگاه كه مشك خويش پر از آب ساخت، از شدت تشنگي و بي اختيار قصد نوشيدن آب نمود، اينجا بود كه به ياد تشنگي مولايش امام حسين عليه السلام افتاد و آب را بر آب ريخت و در بازگشت به خيام، شهد شيرين شهادت را نوشيد.(7)



بنازم غيرت و عشق و وفا را كه عطشان بر لب درياست عباس



هنوز از تشنه كامان شرمگين است ببين در علقمه تنهاست عباس



پنج فرزند ديگر امام علي عليه السلام كه در كربلا حضور داشتند و به شهادت رسيدند عبارتند از: عبدالله بن علي عليهماالسلام با بيست و پنج سال، عثمان بن علي عليهماالسلام با بيست و سه سال، جعفربن علي عليهماالسلام با نوزده سال، ابوبكر بن علي عليهماالسلام با بيست و پنج سال و ابراهيم بن علي عليهماالسلام با بيست سال سن.(8)



از امام حسن مجتبي عليه السلام نيز يادگاري جوان و رزم آوري دلاور در كربلا حاضر بود كه عاشقان اهل بيت عصمت عليه السلام در سوگ شهادت او هماره عزا دارند و او حضرت قاسم بن الحسن عليهماالسلام است كه در سن شانزده سالگي مرگ شيرين تر از عسل را در آغوش كشيد.(9)



ديگر سردار دلير و شجاع سپاه حق، خورشيد جوانان كربلا است كه در عنفوان جواني و در هجده سالگي در ركاب پدر و امام زمانش در نهايت شهامت جنگيد تا شهد نوشين شهادت را از دستان جد بزرگوارش رسول خدا صلي الله عليه و آله نوشيد و او جوان زيبا و رعناي امام حسين عليه السلام، حضرت علي اكبر عليه السلام است.(10)



امام صادق عليه السلام فرمود: «عموي ما عباس، داراي بصيرت و شناختي نفوذ ناپذير و ايماني محكم و پايدار بود و در ركاب امام حسين عليه السلام جهاد نمود و نيكو مبارزه كرد تا به شهادت رسيد.»



بي شك، آل عقيل بن ابي طالب عليهماالسلام در روز عاشورا نقش به سزايي در رسوايي جبهه شيطاني باطل ايفا نمودند كه عبدالله بن عقيل با سي و سه سال، عبدالرحمن بن عقيل با سي و پنج سال، جعفر بن عقيل با سي و دو سال، ابي سعيد بن عقيل با بيست و هفت سال، عبدالله بن مسلم ابن عقيل با بيست و شش سال و محمد بن مسلم بن عقيل با بيست و هفت سال سن از آن جمله اند.(11)



ديگر جوان حماسه عاشورا، عمروبن جناده انصاري است. او كه يازده سال بيش نداشت، پس از به شهادت رسيدن پدر بزرگوارش - جناده بن حادث انصاري خزرجي - از سالار شهيدان اجازه ميدان خواست. اما آن حضرت امتناع ورزيده، فرمودند: «پدرش در ميدان نبرد كشته شده است، چه بسا مادرش از اين كار ناخشنود باشد.»(12) آن كودك با شنيدن اين فرمايش امام، بلافاصله عرضه داشت: "يا بن رسول الله! مادرم به من فرمان داده است كه به ميدان بروم." هنگامي كه امام اين سخن را شنيد به او اجازه داد پس به ميدان رفت و شهيد شد. دشمنان سر مباركش را از تن جدا نمودند و به سوي امام پرتاب كردند! مادرش سر را گرفت و خاك و خون را از آن پاك كرد و آن را بر سر مردي از كفار كوبيد و او را به هلاكت رساند. آنگاه به خيمه بازگشت و شمشيري برگرفت و به جبهه باطل حمله ور شد و دو نفر از دشمنان را به هلاكت رسانيد.(13)



آري، بدون ترديد معنويت و رشادت ها و شهادت هاي جوانان اين ديار كه در خلق بزرگترين انقلاب مردمي تاريخ و در هشت سال دفاع جوانمردانه مقدس بسيار موثر بوده، تنها در گرو الگو پذيري و الهام از راه و مرامي بود كه حضرت سيد الشهدا عليه السلام پيش روي بشريت نهاد. جوانان امروز نيز با تأسي به جوانان بصير آگاه و فداكار كربلا و اقتدا به اين اسوه هاي ماندگار، صفحات مبارك ديگري، مشحون از حماسه ايثار خواهند آفريد.






پاورقي

1- الارشاد، مفيد 2/91 .



2- ابصار العين/56 .



3- لغت نامه دهخدا.



4- مقتل خوارزمي2/30 .



5- ابصار العين/56 .



6- حضال شيخ صدوق



7- الارشاد، مفيد2/95.



8- ابصار العين /56.



9- لباب الانساب1/397.



10- مقاتل الطابين/115.



11- لباب الالباب1/397 .



12- ابن شهر اشوب4/104.



13- بحار الانوار45/28 .

محمد حسين ظريفيان يگانه