مراسم عاشورا در ميان اهل سنت
مصاحبه با طلاب بنگلادشي

منطقه «شـورابـوي» از تـوابع «هوي گنج سيلهت» در شمال شرقي بنگلادش از صدها سال پيـش به عنـوان منطقه عاشقان اهل بيت (عليهم السلام) به ويژه اصحاب كساء و پنج تـن آل عبا معروف است در اين منطقه در روزهاي دهه محرم و به ويژه تاسـوعا و عاشـورا از حدود 30 روستاي پيرامون آن، زنان و مردان ضمـن راهپيمايي به سوگواري مي پردازند. سـوگـواران شامل زن مرد و كـودك كه همگي از پيروان اهل سنت هستنـد در ايام عاشـورا به ياد شهداي كـربلا روزه دار و پا برهنه مي شـوند. سرگرد محمد عبدالواحد يكي از سازمان دهندگان مراسـم عاشورا و دبيركل انجمـن «پاك پنج تـن» علاقمندي خود را براي برگزاري هرچه بهتر مراسـم سـوگـواري بروز مي دهد و در ايـن راه تلاشهاي خوبي دارد. [1] پيـش از مراسـم سخنراني زنان و مردان گروه گروه گرد مـي آيند و به روش سنتـي منطقه مرثيه هاي گروهـي و دسته جمعي خـوانده و به سينه زني مي پردازند به گفته مردم بـومي ايـن مرثيه از صدها سال پيـش نگاشته شده و به صورت نسخه هاي خطي در اختيار هر گروه و يا روستايـي قرار دارد و به عنـوان نمـونه ادبيـات فـولكـور و سنتـي نگهداري مـي شـود.

وجـود اين مراثـي و نـوحه ها از دو جهت اهميت دارد يكـي ايـن كه نشـان دهنـده عمق و ژرفـاي عشق و علاقه مـردم به اهل بيت رســول الله(ص) به ويژه پنج تـن پاك و اباعبـدالله الحسيـن (ع) در طـول تاريخ از زمان ورود اسلام به ايـن منطقه تاكنـون مـي باشد و اسلام در ايـن منطقه تـوسط ارتشي هاي ايراني و شيعه دولت گـورگانيان و نيز تجـار ايـرانـي و شيعه آورده شـده است و ايـن علاقمنــدي به اهل بيت(عليهم السلام) ريشه تـاريخـي دارد.

و از سـوي ديگر حفظ و نگهداري ايـن اشعار و نـوحه ها كه همگي به صورت دست نوشته مي باشد و خوب است پـس از گردآروي و ويرايـش تحت عنـوانهاي كـربلا و اهل و بيت (عليهم السلام) ادبيـات فـولكـور بنگلادش به چاپ برسد.

اهميت بيشتر اين موضوع آنگاه روشـن مي شود كه به ايـن نكته توجه گـردد كه همه ايـن بـرنامه ها در ميان بـرادران مسلمـان اهل سنت مـي بـاشـد كه حتـي يك نفـر شيعه هـم در ميان آنها نيست.

از ديگر مناطقي كه مراسـم عاشورا در آن برگزار مي گردد شهرمانيك گنج است. راهپيمايـي عاشـورا در شهر مانيك گنج از 80 سـال پيـش رايج شـده است و عمـوم مـردم آن منطقه در ايـن مـراسـم شـركت مي نمايند. آقاي مسلم الديـن خان يكي از وزراي سابق دولت بنگلادش با ياد آوري تاريخچه آغاز ايـن راهپيمايي و مراسم عاشورا از 80 سال پيـش گفت: ايـن راهپيمايـي در دوران مبارزه عليه سلطه گران انگليسي در بسيج و تشـويق مردم مسلمان نقـش به سزايي ايفا كرد.

مـردم شهر مـانيك گنج و روستـاهـا و بخشهاي حـومه آن همگــي از برادران اهل سنت مـي باشند و در كل ايـن منطقه حتـي يك خانـواده شيعه نيز زندگي نمي كند. «انجمـن پاك پنج تـن» كه از سوي گروهي از پيرها و صـوفي هاي اهل سنت كه علاقمند به اهل بيت(عليهم السلام) هستند تشكيل گــرديده برنامه سـوگواري و راهپيمايي و سخنراني و عزاداري و قمه زنـي را تنظيـم و سـامـانـدهـي مـي نمـايد.

اين انجمن گرايش شديدي به مكتب اهل بيت (ع) به ويژه پنج تـن پاك و سـالار شهيـدان حضـرت ابـاعبـدالله الحسين (ع) دارد.

در عيـن حال نيـرومنـدتـريـن جبهه مخالفت و ضـديت با وهابيها و دشمنان اهل بيت (ع) هميـن گروه مـي باشند, گرچه در بنگلادش به طـور كلـي همه مردم كه بر مذاهب اهل سنت مـي باشند علاقمند و دوستـدار اهل بيت (ع) بـوده و هستند و شماره وهابـي ها آنقدر كـم است كه به شمار نمي آيند.

بديـن مناسبت از سوي موسسه شهباز مراسـم سخنراني با شركت علما، طلاب، دانشجـويان و فرهنگيان در تالار باشگاه ورزشـي ملـي در دكا برگزار مي شود. در ايـن مراسـم كه تحت عنوان بررسي حقايق عاشورا و مرثيه خـوانـي به رياست آقاي «سيـد اشتياق الـرحمـن» بـرگزار گرديد.

در ايـن مراسـم شخصيت هاي از جمله مـولانا عبدالجليل رئيـس حـوزه علميه طيبيه محمدپـور و مولانا خـواندكار غلام مـولي رئيـس جامعه اهل السنه و الجماعه و مـولانا محبـوب الرحمـن سخنرانـي كـردنـد. سخنرانان با بررسـي ابعاد مختلف واقعه كربلا و اخلاق رذيله يزيـد پليـد گفتنـد: اگـر سيـدالشهداء امام حسيـن(ع) عليه يزيـد قيام نمـي كرد خـورشيـد اسلام در آن مـوقع بـراي هميشه افـول مـي كـرد.

سيد غازي الرحمـن پير (مرجع عرفانـي مردم منطقه سيهلت) درباره نقش قيام امام حسيـن(ع) در براندازي شاه و انقلاب اسلامي گفتند: در ايـران با انگيزه شهداي كـربلا مبارزه عليه حكـومت خـود كامه امپـرياليسـم آغاز و پيـروز شـد و ما نيز همان انگيزه را در دل پرورش مي دهيم. در ايـن نكته ما با برادران ايراني همدل هستيـم.

شايان ذكر است كه روز عاشـورا در بنگلادش تعطيل رسمي است. رئيـس جمهور و نخست وزير پيام تسليت و بزرگداشت صادر مـي كنند. راديـو و تلـويزيـون در طـول روز عاشـورا برنامه ويژه عزاداري و بحث و سخنراني پخـش مي كند و مردم عموما روز عاشورا را روزه مي گيرند و از خوردن هر نـوع غذا و يا انجام عملي كه حاكـي از خـوشحالـي و سرور باشد خـودداري مـي كنند. بعضـي از مردم نيز دهه نخست محرم را روزه مـي گيـرنـد و به سـوگـواري شهادت امـام همـام حضــرت اباعبدالله (ع) مي پردازند. با ايـن همه بيشتر سـوگواران هيچگونه اطلاعي از فلسفه قيام اباعبدالله (ع) و تاريخ و زندگـي آن حضرت و ديگر مسائل تاريخي ندارند. بنابرايـن لازم است برنامه ريزي براي آگاه شـدن مـردم در ايـن باره صـورت گيرد تا حـداقل طبقه عامه مـردم كه عاشقان واقعي اهل بيت(عليهم السلام) هستنـد و تـاكنـون حتـي از وقايع و سير تاريخي رخدادهاي كربلا هـم آگاهي نيافته اند به حقـايق انقلاب عاشـورا آگـاه شـوند.