بازگشت

اسيران از زنان غير بني هاشم


1- حسنيه خدمتکار حضرت زين العابدين عليه السلام که بهمراه پسرش منجح به کربلا آمد، پس منجح به درجه ي رفيعه ي شهادت رسيد [1] .

2- همسر عبدالله بن عمير کلبي که بهمراه شوهرش به کربلا آمد و شوهرش را به دفاع از اهل بيت ترغيب مي کرد، و عبدالله خواست او را بازگرداند، نپذيرفت؛ امام حسين عليه السلام او را به خيمه بازگرداند [2] .

3- فکيهه مادر قارب بن عبدالله بن اريقط. قارب بهمراه مادرش فکيهه- که خادمه ي رباب همسر امام حسين عليه السلام بود- به مکه و از آنجا به کربلا آمد، و در حمله ي اول شهيد گرديد [3] .

4- بحريه دختر مسعود خزرجي که همراه شوهرش جنادة بن کعب و فرزندش عمرو بن جناده به کربلا آمد، پس شوهر و فرزندش هر دو شهيد شدند [4] .

5- کنيز مسلم بن عوسجه ي اسدي که بعد از شهادت مسلم بن عوسجه فرياد مي زد: «يابن عوسجتاه! يا سيداه [5] . و بعضي او را ام خلف زوجه ي مسلم بن عوسجه ذکر کرده اند [6] .

6- فضه ي خادمه که در بعضي از روايات آمده است که در کربلا حضور داشته است [7] . اين تعداد از اسيران را در مصادر ذکر شده- اعم از بني هاشم و غير آنان- يافتم، و ممکن است تعداد اسيران بيش از مقدار ذکر شده باشد ولي ارباب مقاتل متعرض ذکر


آنها نشده اند، و شاهد بر اين امر اين است که ما تعداد اسيران بني هاشم را از مردان هشت نفر ذکر کرده ايم در حالي که ابن عبد ربه نقل کرده است که فقط از بني هاشم دوازده نفر نوجوان اسير شده اند [8] .

لازم به يادآوري است که از مردان غير بني هاشم در ميان اسيران نام کسي را در مصادر تاريخي نيافتيم، فقط شخصي بنام مرقع بن ثمامه ي اسدي که پس از مبارزه با سپاه کوفه و تمام شدن تيرهايش او را دستگير و نزد عمر بن سعد آوردند، اقوام و خويشان او که در سپاه کوفه بودند وساطت کردند تا او را نکشند، پس او را بهمراه اسيران به کوفه آوردند و عبيدالله او را به «زاره» تبعيد نمود [9] .

و نقل شده است که: چون اسيران را به کوفه آوردند عيالات و زنان غير از بني هاشم خويشان آنان در کوفه نزد عبيدالله رفته و تقاضاي آزادي آنها را نمودند، او دستور آزادي آنان را داد و بقيه ي اسيران از بني هاشم را به اسارت به شام فرستاد [10] .


پاورقي

[1] تنقيح المقال 247 /3؛ رياحين الشريعه 318 /3.

[2] تنقيح المقال 201 /2.

[3] تنقيح‏ المقال 18 /2.

[4] تنقيح‏ المقال 327 /2.

[5] نفس‏المهموم 265.

[6] رياحين الشريعه 305 /3.

[7] کافي 465 /1.

[8] العقد الفريد 171 /4.

[9] کامل ابن ‏اثير 80 /4.

[10] ابصار العين 133.