نزول امام حسين عليه السلام به زمين کربلا [1] روز پنجشنبه روم محرم سال شصت و يک بوده است [2] .

در مقتل ابي اسحاق اسفرايني آمده است که: امام عليه السلام با يارانش سير مي کردند تا به بلده اي رسيدند که در آنجا جماعتي زندگي مي کردند، امام از نام آن بلده سؤال نمود.

پاسخ دادند: «شط فرات» است.

آن حضرت فرمود: آيا اسم ديگري غير از اين اسم دارد؟

جواب دادند: «کربلا».

پس گريست و فرمود: اين زمين، بخدا سوگند زمين کرب و بلا است! سپس فرمود: مشتي از خاک اين زمين را به من دهيد، پس آن را گرفته بو کرد و از گريبانش مقداري خاک بيرون آورد و فرمود: اين خاکي است که جبرئيل از جانب پروردگار براي جدم رسول خدا آورده و گفته که اين خاک از موضع تربت حسين است، پس آن خاک را نهاد و فرمود: هر دو خاک داراي يک عطر هستند!


در تذکره ي سبط آمده است که امام حسين پرسيد: نام اين زمين چيست؟

گفتند: «کربلا». پس گريست و فرمود: کرب و بلاء. سپس فرمود: ام سلمه مرا خبر داد که جبرئيل نزد رسول خدا بود و شما هم نزد ما بودي، پس شما گريستي، پيامبر فرمود: فرزندم را رها کن! من شما را رها کردم، پيامبر شما را در دامان خودش نشاند، جبرئيل گفت: ايا او را دوست مي داري؟ فرمود: آري! گفت: امت تو او را خواهند کشت، و اگر مي خواهي تربت آن زمين که او در آن کشته خواهد شد به تو نشان دهم! پيامبر فرمود: آري! پس جبرئيل زمين کربلا را به پيامبر نشان داد.

و چون به امام حسين عليه السلام گفته شد که اين زمين کربلاست، خاک آن زمين را بوئيد و فرمود: اين همان زمين است که جبرئيل به جدم رسول خدا خبر داد که من در آن کشته خواهم شد [3] .

سيد ابن طاووس گفته است: امام عليه السلام چون به زمين کربلا رسيد پرسيد: نام اين زمين چيست؟ گفته شد: «کربلا».

فرمود: پياده شوئيد! اين مکان جايگاه فرود بار و اثاثيه ي ماست، و محل ريختن خون ما، و محل قبور ماست، جدم رسول خدا مرا چنين حديث کرده است [4] .


گر نام اين زمين به يقين کربلا بود

اينجا محل ريختن خون ما بود


و در روايتي آمده است که آن حضرت فرمود: ارض کرب و بلا، سپس فرمود توقف کنيد و کوچ مکنيد! اينجا محل خوابيدن شتران ما، و جاي ريختن خون ماست، سوگند بخدا در اين جا حريم حرمت ما را مي شکنند و کودکان ما را مي کشند و در همين جا قبور ما زيارت خواهد شد، جدم رسول خدا به همين تربت وعده داده و در آن تخلف نخواهد شد [5] .


سپس اصحاب امام پياده شدند و بارها و اثاثيه را فرود آوردند، و حر هم پياده شد و لشکر او هم در ناحيه ي ديگري در مقابل امام اردو زدند [6] .