يکي از خصوصيات و امتيازهاي بارز حسين بن علي (ع) که او را از همه مجاهدان تاريخ ممتاز ساخته است سرپيچي از ذلت است تا آن جا که ملقب به «ابي الضيم » گشته که اين لقب از مشهورترين القاب آن حضرت است ، بلکه حسين مَثَل اعلاي اين عنوان و مصداق بارز آن به حساب آمده است يکي از شعراي سرشناس درباره اش مي گويد:«حسين کسي است که مرگ با عزت را حيات و زندگي ذلت بار را مرگ مي داند».

مصعب بن زبير مي گويد: «حسين مرگ با شرافت را بر زندگي ذلت بار ترجيح داد».

سخنان حسين در روز عاشورا عالي ترين و برترين بيان در مورد حفظ حيثيت وعزت نفس مي باشد فرمودند: «همانا زنا زاده پسر زنا زاده مرا ميان دو امر مخير ساخته کشته شدن با شمشير يا پذيرش ذلت . چه دور است ذلت از ما، که خدا و رسولش و مؤمنين ذلت را براي من نمي پسندند بلکه پدران و مادراني که در دامن پاکشان مرا پرورش داده اند و مردان غيور و با حميّت و انسان هايي که امتناع مي ورزند از اين که طاعت انسان هاي پست را بر کشته شدن ترجيح دهند».

اين عزت نفس حسين است که نمي گذارد تسليم مردمي پست و فرومايه همچون ابن زياد دست نشانده بني اميه بشود تا هر گونه بي احترامي را درباره اش انجام دهند، چون کوه در برابر سپاه کوفه مي ايستد و بدون هيچ دغدغه و هراسي از گرگان بني اميه ، درس زندگي با عزت را به جهانيان مي آموزد.