بازگشت

انديشه سازي


امام حسين عليه السلام نه تنها انفاق و خدمت گزاري را در جامعه آن روز به نحو احسن و اعلي انجام مي داد بلکه تلاش داشت انديشه عالي و ديدگاه بلند خويش را درباره خدمت رساني به جامعه اسلامي القاء نمايد. براي تحقق همين امر است که فرمودند: «اي مردم! با ارزشهاي والاي اخلاقي زندگي کنيد و براي به دست آوردن سرمايه هاي سعادت شتاب کنيد، کار خوبي را که براي آن شتاب نکرديد به حساب نياوريد، ستايش را با کمک کردن به ديگران به دست آوريد، با کوتاهي کردن سرزنشها را به جان نخريد، اگر نيکي به کسي روا داشتيد و آن شخص قدرداني نکرد نگران نباشيد؛ زيرا خداوند او را مجازات خواهد کرد، و خدا بهترين پاداش دهنده و بهترين هديه دهنده است.» آن گاه فرمودند: «وَاعْلَمُوا اَنَّ حَوائِجَ النّاسِ اِلَيْکُمْ مِنْ نِعَمِ اللّه ِ عَلَيْکُمْ فَلا تَمُلُّوا النِّعَمَ فَتَحُورَ نِقَما؛ [1] بدانيد نيازهاي مردم به سوي شما، از نعمتهاي پروردگار براي شما است؛ پس نعمتها را [پس نزنيد و] از دست ندهيد که دچار عذاب الهي مي شويد.»

امام حسين عليه السلام در ادامه همان حديث باز به انديشه سازي مي پردازد و مي فرمايد: «اَيُّها النّاسُ مَنْ جادَ سادَ وَ مَنْ بَخِلَ رَذِلَ وَاِنَّ اَجْوَدَ النّاسِ مَنْ اَعْطي مَنْ لايَرْجُوا؛ [2] اي مردم! هر کس بخشش کند، سروري کند و هر کس بخل ورزد، پستي کرده است، و همانا بخشنده ترين مردم کسي است که به انساني کمک کند که [به او] اميدي نداشته باشد.»

همچنين آن حضرت درباره پاداش و پي آمد خدمت گزاري فرمودند: «مَنْ سَعي في حاجَةِ اَخيهِ الْمُؤمِنِ فَکَاَنَّما عَبَدَاللّه َ تِسْعَةَ الافِ سَنَةٍ صائِما نَهارَهُ قائِما لَيْلَهُ؛ [3] کسي که براي برطرف کردن نياز برادر مؤمنش تلاش کند، گويا خدا را نُه هزار سال عبادت کرده است که روزهايش را روزه دار و شبهايش را بيدار بوده است.»

چنان که در روايت ديگري فرمود: «اِنّ الْمَسْأَلَة لاتَحِلُّ اِلاّ في اِحْدي ثَلاثٍ دَمٌ مُفْجعٌ اَوْدَيْنٌ مُقْرِحٌ اَوْ فَقْرٌ عُدْقِعٌ؛ [4] کمک خواستن از ديگران حلال نيست مگر در سه مورد:

1. [پرداخت] خون بها، 2. دين و قرض کمرشکن، و 3. فقر ذلّت بار.»


پاورقي

[1] کشف‏الغمة، ج2، ص29؛ بحارالانوار، ج78، ص121، حديث 4؛ اعيان‏الشيعه، ج1، ص620؛ فرهنگ سخنان امام حسين عليه‏السلام (همان)، ص82، حديث 32.

[2] کشف‏الغمه، ج2، ص29؛ فرهنگ سخنان امام حسين عليه‏السلام (همان) ص82.

[3] بحارالانوار، ج74، ص315، حديث 73؛ فرهنگ سخنان امام حسين عليه‏السلام، ص84، حديث 33.

[4] موسوعة کلمات‏الامام الحسين عليه‏السلام، ص759 ـ 760.