بازگشت

شب عاشورا، شب نماز و مناجات


266 - نماز، محبوب حسين (ع)

نماز گزار بايد اسرار نماز را دوست باشد، دوست نماز باشد، نه نماز خوان باشد.

سيدالشهداء عليه السلام به ابالفضل عليه السلام فرمود: به اين قوم بگو امشب را که شب عاشورا است به من مهلت بدهند براي اينکه خداي سبحان مي داند اني احب الصلوة له؛ [1] که من نماز را براي رضاي خدا دوست دارم، نماز محبوب من است، من نماز را دوست دارم و مي خواهم از دوستم وداع کنم.

از امام سجاد عليه السلام بيان شده: اذا صليت صلوه مودع [2] وقتي نماز مي خوانيد مثل آن کسي باشيد که مي خواهد نماز را وداع کند؛زيرا ممکن است اجل نگذارد به نماز بعدي برسيد.

با توجه به اين نکته که ائمه صلي الله عليه وآله الگوهاي پايدار و مبين مي باشند توصيه هاي اينان در هميشه تاريخ اسلام چراغي فرا راه مسلمين خواهد بود تا در لحظات کاميابي و ناکامي شدت و صحت، سرا و ضرا، هماره خداوند را به ياد داشته و ختم تمامي امور و ناظر بر کليه اعمال بدانند. با عنايت به اين مسأله در مي يابيم که چگونه است که عابدترين عابدان عصر سلطه اموي حضرت امام حسين عليه السلام وقتي نماز مي خواند با آن همه مقامات معنوي چنان در پيشگاه ذات اقدس الهي حاضر مي گردد که گويي اين آخرين نماز اوست.

267 - قرآن در شب عاشورا

حضرتش با قرآن آنچنان ريشه دار بود که شب عاشورا با وجود آن غوغا ضمن خطبه که به ياران ايراد فرمود از قرآن مجيد ياد نمود پس از اثنا و حمد بر خداوند چنين گفت: اللهم اني احمدک علي ان اکرمتنا بالنبوه و جعلت لنا اسماعا و ابصارا و افئده و علمتنا القران و فقهتنا في الدين فاجعلنا من الشاکرين.

حمد و سپاس خدايي را که ما را نبوت پيامبر گرامي داشت و ما را خليفه عالم در دين نمود و قرآن را به ما تعليم داد، پس خدايا! ما را از شاکران قرار ده [3] .

268 - تمام شب در عبادت

در حديثي از امام سجاد عليه السلام آمده است: پدرم حسين عليه السلام نزد ياران خويش رفت و به ايشان دستور داد خيمه ها را نزديک هم بزنند و طناب هاي آنها را در هم داخل کنند و آنها را چنان نصب نمايند که خود ميان آنها قرار گيرند تا با دشمنان از يک طرف رو به رو شوند و خيمه ها در پشت سر و سمت راست و چپ ايشان قرار داشته باشند که از سه سمت ايشان را احاطه کرده باشد، جز آن سمت که دشمن به نزد ايشان آيد، سپس ‍ خود آن حضرت به جاي خود بازگشت و همه شب را به نماز و دعا و استغفار آن شب را به پايان بردند و پس از مختصر استراحتي که حضرت کرد نماز صبح را با اصحاب خويش به جماعت به جا آورد و بعد به تدارک و آماده سازي سپاه پرداخت. [4] .

269 - تا صبح در حال عبادت

ضحاک بن عبدالله مي گويد: شب عاشورا امام حسين عليه السلام و يارانش تا صبح در حال نماز و استغفار و دعا و زاري بودند. [5] .

270 - تلاوت قران حسيني

آن حضرت شبانگاهان و بامدادان تلاوت قرآن مي کرد، با اين وصف چنان شور و شوقي براي همنشيني با قرآن در سر داشت که شب عاشورا، روياروي با دشمن تجاوز کار را به دلايلي به تأخير افکند؛که نخستين آنها تلاوت قران بود و در پرتو تلاوت قرآن و نيايش شبانگاهي او و اردوگاه توحيدش بود که سي نفر از اردوگاه دشمن را به هدايت و نجات را از گمراهي بازيافتند و با ترک صفوف دشمن به صف رهروان راه نور پيوستند و تا شهادت در راه خدا، جانفشاني کردند. [6] .

روز عاشورا، آن حضرت در شرايط خاصي به تلاوت قرآن پرداخت که يک مورد آن، لحظات رويارويي فرزندش با دشمن بود و تلاوت قرآنش نه تنها تا آخرين لحظات ادامه يافت؛بلکه به هنگامي که سر مقدسش بر فراز نيزه بود نيز سوره کهف را تلاوت مي کرد. [7] .

271 - دعاي شب عاشورا

يکي از دلايل به تأخير افکندن پيکار با دشمن، يافتن فرصت ديگري براي راز و نياز و مناجات و نيايش با خدا در شب عاشورا بود. به همين جهت پس از پاسي از شب به دعا مشغول شد و تا صبحگاه در حال نيايش بود و دعاي شبانگاهي اش به اين دعاي صبحگاهي پيوند خورد که فرمود:

اللهم انت ثقتي في کل کرب و رجائي في کل شده و انت لي في کل امر نزل بي و عده، کم من کرب يضعف عنه الفواد و تقل فيه الحليه و يخذل فيه الصديق و يشمت فيه العدو، انزلته بک و شکوته اليک رغبه مني اليک عمن سوال ففرجته...

بار پروردگار! تو در تمام غم و اندوه پناهگاه و در هر رخداد سخت و ناگوار مايه اميد و در هر حادثه پناه و سلاح من هستي. چه بسيار غم هايي که دل هاي در برابر آن ناتوان و راه چاره در برطرف ساختن آن، مسدود مي گردد. دوستان و دشمنان، زبان به سرزنش و شماتت مي گشايند، که من همه را به بارگاه تو آوردم و به تو شکايت کرده و از ديگران قطع اميد نمودم و تنها تو بودي که به داد من رسيدي و اين غم هاي کمر شکن را بر طرف ساختي و مرا از امواج سهمگين بلا، رهانيدي [8] .

272 - اذان گفتن امام در صبح عاشورا

صبح عاشورا حضرت امام حسين عليه السلام خود اذان و اقامه گفته و نماز صبح را با اصحابشان خواندند.

قابل توجه است که امام حسين در صبح روز عاشورا آخرين روز عمرش ‍ اقتدا به پدر بزرگوار خود کرده و همانگونه که اميرالمؤمنين عليه السلام در صبح نوزدهم ماه مبارک رمضان خود اذان گفتند امام حسين عليه السلام هم در صبح عاشورا با داشتن مؤذن مخصوص خودشان اذان گفتند. [9] .


پاورقي

[1] مقتل الحسن، مقرم، ص 256.

[2] شيخ صدوق، ص 44.

[3] مستدرک الوسائل، ج 7، ص 564.

[4] زندگاني امام حسين عليه السلام، رسولي محلاتي، 398.

[5] نفس المهموم، ص 104.

[6] بحارالانوار، ج 44، ص 394.

[7] بحارالانوار ج 45، ص 121ت و 188.

[8] ويژگيهاي امام حسين عليه السلام، ص 138.

[9] اذان نغمه آسماني، 88.