حکمت ترتيب مجالس عزاداري و روضه خواني براي حسين زنده نمودن راه و روش اهل بيت عصمت و طهارت است.

ان تلک المجالس فاحبها فاحيوا امرنا. [1] امام صادق عليه السلام مي فرمايد من اين مجالس را دوست دارم، مرام ما زنده کنيد.

امام باقر عليه السلام براي تامين همين هدف به فرزند برومندش امام صادق عليه السلام وصيت نمود که از دارايي امام بخشي را وقف مراسم روضه خواني و تشکيل مراسم عزاداري حضرت نمايد. آن هم در موسم حج در سر زمين منا که از لحاظ زمان يکي از بهترين موقعيت هاست. و از جهت مکان نيز افزون بر اين که سر زمين از مواقف مشرفه است در ايام منا جمعيت انبوه حجاج در منا گرد آمدهاند و بر بهترين شيوه مي توان از فرصت بهره وري نمود، عن ابي عبد الله قالي لي ابي يا جعفر اقف لي من مالي کذا و کذا النوادب تندبني بمني ايام مني. [2] .

ترتيب مجالس عزا براي زنده نگه داشتن ياد و نام و راه حسين است.

براي دميدن روح ايثار گري و شهادت طلبي بر کالبد پيروان آن حضرت است. براي شفاف نمودن و تحليل صحيح از نهضت حسيني است. و براي الهام و پيام گرفتن از راه حسين و شهيدان است. گريه بي هدف و بي معنا نيست. گريه اين است که روايت مي فرمايد گريه کننده آرزوي راه و مقام آنها را مي نمايد، که امام رضا به زبان بن شبيت آموخت که اگر مي خواهي در ثواب شهادت حسين و يارانش سهيم باشي، هر گاه ياد آنان افتاده بگو يا ليتي کنت معهم فاموز فوزا عظيما [3] با آنها بودن در راه آنها بودن پيام گرفتن از زندگي آنان و حسين را الگو برگزيدن در زندگي اين پاداش ها را دارد. گريه بر حسين يعني پيوند با فرهنگ شهيد، يعني پيمان با خون حسين، يعني تداوم راه حسين عليه السلام.

امام سجاد که بعد از حادثه کربلا همواره عزاداران حسين بوده همواره عزادار همواره مظلوميت حسين را به ياد مي آورد.

انگيزه عزاداري احيا سيره و روش اهل بيت بيان احکام معارف و آشنا شدن با راه و رسم زندگي عترت و پيام گرفتن از حماسه هاي حسيني است.